مقایسه تاثیر طرح واره درمانی و تکنیک ذهن آگاهی بر اختلالات خواب در افراد مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس

مولتیپل اسکلروزیس یکی از شایع ترین بیماری های مزمن سیستم عصبی مرکزی است که با دمیلینه شدن نورون های عصبی همراه است. ناتوانی ناشی از بیماری مولتیپل اسکلروزیس بر کارآمدی و سلامت روانی این بیماران تاثیر می گذارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر طرح واره درمانی و تکنیک ذهن آگاهی بر اختلالات خواب افراد مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس انجام شده است. بر اساس هدف، پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده است.

طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون پسآزمون با گروه‬ کنترل بوده است. آزمودنیها به صورت تصادفی‬ در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. جامعه آماری پژوهش کلیه افراد مبتلا به بیماری MS شهر تهران بود. برای تشکیل گروه آزمایش و کنترل با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، از افراد حاضر در انجمن MS بر اساس نمره پیش آزمون در هر یک از متغییرها انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر). برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسشنامه استاندارد شاخص کیفیت خواب پیترزبورگ استفاده شد. جلسات آموزشی درمان ذهن آگاهی طبق پروتکل بایر (2006)، و طرحواره درمانی بر اساس پروتکل پیشنهادی یانگ و همکاران (2003) در 8 هفته پیاپی برای گروه های آزمایش در 8 جلسه، هر هفته یک جلسه و هر جلسه 90 دقیقه توسط پژوهشگر اجرا شد.

نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که تاثیر طرح واره درمانی و تکنیک ذهن آگاهی بر ابعاد اختلالات خواب (کیفیت ذهنی خواب، تاخیر در به خواب رفتن، مدت زمان خواب، میزان بازدهی خواب، اختلالات خواب، استفاده از داروهای خواب آور، اختلالات عملکردی) در سطح (05/0>p) معنی دار است.

همچنین نتایج نشان داد که بین که بین اثربخشی دو رویکرد طرح واره درمانی و تکنیک ذهن آگاهی از نظر تاثیر بر اختلالات خواب افراد مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس تفاوت معنی دار وجود دارد و تکنیک ذهن آگاهی نسبت به طرح واره درمانی در افراد مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس اثربخش تر است.