واکاوی زمان و مکان انگشتربخشی امام علی (ع) و نزول آیه ولایت در روایات فریقین

آیه 55 سوره مایده، مشهور به آیه ولایت در شان امام علی (ع) و ناظر به انگشتربخشی ایشان در حال رکوع نازل شد. پس از آن نیز، و بنابر آیه 67 همین سوره، پیامبر اکرم (ص) در جریان غدیرخم ماموریت یافت تا چیستی ولایت و کیستی ولی را نیز برای مردم بیان کند. ازاین رو، شناخت دقیق زمان و مکان نزول آیه ولایت ضروری می نماید. مسیله اصلی در این پژوهش، واکاوی روایات فریقین در خصوص زمان و مکان جریان انگشتربخشی امام علی (ع) و نزول آیه ولایت با روش گردآوری کتابخانه ای روایات فریقین و پردازش آن ها با شیوه توصیفی - تحلیلی، در دو بخش: روایات شیعه و اهل سنت است. یافته های تحقیق نشان می دهد که زمان خاتم بخشی امیرمومنان (ع) و نزول آیه ولایت، سال پایانی عمر پیامبر اکرم (ص) و در جریان حجه الوداع و پس از بازگشت امام علی (ع) از یمن و در شامگاه روز عرفه بود. همچنین مکان خاتم بخشی آن حضرت، مکه و مسجدالحرام بود. بر این اساس، مقصود از «ما انزل» در آیه تبلیغ که پیامبر اکرم (ص) را به ابلاغ آن در غدیرخم مامور ساخت، همان مسیله جانشینی امام علی (ع) در آیه ولایت است که اندکی پیش تر، در شامگاه عرفه و در مسجدالحرام نازل شده بود.