ارزیابی تنظیم اسمزی، فنل کل، پروتئین و آنزیم های آنتی اکسیدان در چهار جمعیت از رازیانه تحت تیمار شوری با کاربرد ورمی کمپوست

رازیانه گیاهی دارویی است که تمام قسمت های آن به روش های مختلف مورد استفاده انسان قرار می گیرد. این گیاه نسبتا حساس به شوری است. با هدف بررسی اثر ورمی کمپوست بر افزایش تحمل به شوری در چهار جمعیت رازیانه (مشهد، ارومیه، شیراز و بوشهر) در مرحله رویشی گیاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هر نمونه در سطح گلخانه با تاکید بر ارزیابی تعدادی از شاخص های حفاظت اسمزی و آنتی اکسیدانی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی با چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 و120 میلی مول کلرید سدیم) و دو سطح ورمی کمپوست (صفر و 5 درصد حجمی-حجمی) طراحی شد. بعد از برداشت، بخش های ریشه از ساقه به منظور آنالیز برخی صفات بیوشیمیایی تفکیک شدند. تنش شوری سبب کاهش محتوای قند محلول کل و نشاسته در بخش هوایی و افزایش این شاخص ها در قسمت ریشه جمعیت های مورد مطالعه شد. همچنین تحت بروز تنش در محیط، محتوای پرولین بخش هوایی و ریشه، آمینواسید آزاد کل، فنول کل، فعالیت آنزیم های گایاکول پراکسیداز و کاتالاز در جمعیت های رازیانه افزایش یافت، درحالی که محتوای پروتیین محلول کل و آنتوسیانین کاهش نشان دادند. تیمار ورمی کمپوست باعث افزایش محتوای کربوهیدرات های محلول، پروتیین محلول، آمینواسیدهای آزاد، پرولین، فنول کل و آنتوسیانین و کاهش فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در بخش هوایی و نیز محتوای نشاسته در ریشه جمعیت های رازیانه طی شرایط بدون تنش و تحت تنش گردید. علی رغم مشاهده پیچیدگی در تغییرات شاخص های موردبررسی که وابسته به نوع جمعیت و دوز تنش بود، نتایج ما نشان می دهد کاربرد ورمی کمپوست با غلظت 5 درصد توانسته است باعث بهبود حفاظت اسمزی و آنتی اکسیدانی در جمعیت های مورد مطالعه رازیانه تحت تنش شوری گردد.