شناسایی عوامل موثر بر عدم پایبندی به مصرف دارو در بیماران HIV مثبت در ایران با رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی

عدم پایبندی به مصرف دارو در بیماران HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) مثبت باعث بروز بیماری های مرتبط با HIV و در نهایت کاهش کیفیت زندگی و کاهش عملکرد سیستم ایمنی این بیماران می شود. لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین عوامل موثر بر عدم پایبندی به مصرف دارو در بیماران HIV مثبت ایران انجام شد.

مطالعه حاضر از نوع مطالعات کاربردی است که به روش توصیفی در سال 1399-1400 انجام شد. ابتدا از طریق بررسی ادبیات پژوهش و مصاحبه با خبرگان در زمینه درمان مبتلایان به ویروس HIV، مولفه های اصلی موثر بر عدم پایبندی به مصرف دارو در بیماران HIV مثبت استخراج و با استفاده از آن ها، پرسش نامه پژوهش طراحی شد. داده ها از 590 نفر از بیماران HIV مثبت جمع آوری و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و از طریق نرم افزارهای SPSS نسخه 23 و لیزرل تحلیل شد.

یافته های پژوهش: 

چهار عامل شامل عوامل سازمانی (16 گویه)، عوامل فردی (19 گویه)، عوامل آموزشی (7 گویه) و عوامل ارتباطی (7 گویه) به عنوان عوامل موثر بر عدم پایبندی به مصرف دارو در مبتلایان به ویروس HIV شناسایی شد. عوامل ارتباطی، عوامل فردی، عوامل آموزشی و عوامل سازمانی با بار عاملی 76/0، 74/0، 73/0 و 71/0 به ترتیب بر عدم پایبندی به مصرف دارو در بیماران HIV مثبت تاثیر داشتند.

به منظور موفقیت در پایبندی به درمان مبتلایان به ویروس HIV، ضمن توجه به کلیه عوامل چهارگانه بهتر است عوامل ارتباطی (بهبود حمایت اجتماعی بیماران از سوی خانواده و دوستان) و عوامل فردی (کنار نیامدن با وضعیت بیماری و تاثیر ننگ و همچنین افشای آن) مورد توجه بیشتری از سوی کارشناسان مرکز مشاوره بیماری های رفتاری و پزشکان درمانگر قرار گیرند.