سرزمین بقیع و حق بر حافظه جمعی مسلمین

سرزمین بقیع با تاکید بر نظم حقوقی مطلوب حاکم بر آن، از زوایای مختلفی قابل بحث است؛ ولی عمده رویکردهای نوشتاری در این حوزه، بر حقوق گردشگران مذهبی (زایران)، باورمندان و ذی نفعان از این منطقه متمرکز شده است. از دیگر ابعاد حقوقی این منطقه، پردازش به مبانی حمایتی اعمار و صیانت از بقیع است. اما مسیله اساسی این نوشتار، فارغ از همه این رویکردها، به حلقه مفقوده تاریخ حقوق بشر در این حوزه می پردازد؛ به عبارتی، وضعیت کنونی بقیع، به عنوان نتیجه یک تصرف عدوانی در تاریخ، از منظر حقی، همچون حق بر حافظه جمعی، چگونه تحلیل می شود.این نوشتار توصیفی تحلیلی با تکیه بر موازین حقوق بین الملل و بشر در این حوزه، نخست به تشیید مبانی حق بر حافظه جمعی و ارزش استنادی آن می پردازد، سپس تخریب بقیع را امری منافی و ناقض این حق به شمار می آورد و در پایان با وجود راهکارهای حمایتی مختلف از بقیع، مولفه اساسی را اعطای شخصیت حقوقی به سرزمین بقیع مطرح می کند که مرزبندی هایی با ماهیت اشتراکی و عمومی در فقه اسلامی دارد.