اولویت بندی مدهای حمل ونقل پایدار شهری با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مطالعه موردی: کلان شهر تهران

امروزه یکی از مهم ترین چالش های پیش روی کلان شهرهای ایران مسیله حمل ونقل است. سیستم حمل ونقل رگ ها و شریان های آناتومی زندگی شهری را تشکیل می دهد و مسیول تحرک افراد و کالاها است. یک سیستم حمل ونقل پویا می تواند مرکز توسعه جامعه باشد و یا اگر به درستی برنامه ریزی و طراحی نشده باشد، می تواند به شبکه سرویس دهی منجر شود که نیازهای متغیر و به روز را نادیده گرفته و وضعیت فقرا را تشدید کند و به محیط زیست آسیب برساند و از توان مالی عمومی فراتر رود. در این میان کلان شهر تهران امروزه به عنوان پایتخت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران درگیر مشکلات حاد حمل ونقلی است. ترافیک فشرده و آلودگی شدید هوا تنها بخشی از این تبعات است. به همین دلیل این پژوهش به دنبال اولویت بندی مدهای حمل ونقل پایدار برای بهبود وضعیت شهر تهران است روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر آراء دلفی شکل گرفته است. ازاین رو ابتدا معیارها و شاخص های حمل ونقل پایدار از منابع مختلف استخراج شد و بر اساس نظر کارشناسان امتیازبندی گردید و سپس با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار Expert choice تحلیل شد و نتایج حاصله حاکی از این است که مد حمل ونقلی دوچرخه و پیاده با امتیاز نهایی 290/0 و مترو با امتیاز نهایی 238/0 به عنوان سالم ترین شیوه های حمل ونقل ازنظر محیط زیستی و مقرون به صرفه بودن ازنظر اقتصادی و مناسب بودن ازنظر معیار اجتماعی انتخاب گردید و در ادامه بی آرتی با امتیاز 140/0، اتوبوس 124/0، ون 114/0، تاکسی 94/0 رتبه بندی شدند؛ بنابراین این گونه به نظر می رسد که خط گریز شهر تهران از بن بست ترافیکی به وجود آمده، نهادینه کردن مدهای حمل ونقل پایدار و تامین زیرساخت ها برای دوچرخه سواری، پیاده روی و ایجاد موانعی برای استفاده از خودروی شخصی در سطح شهر است این موانع می تواند در قالب محدودیت های پارکینگ، مجوزهای تردد و... باشد.