ارائه برنامه استراتژیک توسعه رشته تخصصی مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در ایران

مدیریت استراتژیک، با تعیین جهت حرکت سازمان و تهیه چشم انداز استراتژیک و بیانیه ماموریت، زمینه رشد، سودآوری، تولید و گنجاندن برنامه های ایمنی و سلامت کارکنان در سراسر سازمان را فراهم می کند. همچنین وجود یک برنامه استراتژیک جهت تقویت علمی و کاربردی رشته بهداشت حرفه ای و ایمنی کار یکی از اولویت های دانشگاهی و صنعتی کشور است. هدف از مطالعه حاضر ارایه برنامه استراتژیک توسعه رشته تخصصی مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در ایران می باشد.

مطالعه حاضر از نوع مطالعات اقدام پژوهی مشارکتی است که در سال 1400 انجام شد. کمیته تدوین برنامه ریزی استراتژیک متشکل از 20 نفر از اساتید، کارشناسان و دانشجویان مقطع دکترا بودند طی 14 هفته با تشکیل جلسات منظم هفتگی و با جمع آوری اطلاعات درون سازمان و برون سازمان و تحلیل محیط داخلی و خارجی سازمان و شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای موجود در محیط اقدام به تعیین ماموریت، دورنما، ارزش ها و اهداف کلی و اختصاصی سازمان برای سال های 1400 تا 1404 نموند. همچنین، اقدامات لازم  برای دستیابی به اهداف تعیین شده شناسایی و برنامه عملیاتی دستیابی به اهداف در زمینه ارتقای عملکرد رشته تخصصی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار تدوین شدند.

انجام این پژوهش کاربردی منجر به ارزشیابی استراتژیک محیط درونی و بیرونی رشته تخصصی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، تعیین جهت استراتژی های اساسی، ماموریت، دورنما، ارزشها و اهداف کلی شد. درنهایت هفت هدف اختصاصی و 286 اقدام برای ارتقای عملکرد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار مشخص شد. در تحلیل SWOT انجام گرفته از محیط داخلی و خارجی رشته بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، 27 نقطه قوت، 7 نقطه ضعف، 26 فرصت و 12 تهدید به دست آمد. طبق نتایج ماتریس SWOT موقعیت استراتژیک رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در موقعیت استراتژی های احتیاطی و حفظ شرایط موجود قرار دارد.

این برنامه، در راستای برنامه 4 ساله رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار نوشته شده است. در تدوین برنامه به اسناد و سیاستهای ارگان های بالادستی توجه شده است. موقعیت استراتژیک رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، استراتژی محتاطانه است. در این موقعیت می توان استراتژی های حفظ شرایط موجود را به کاربرد؛ بنابراین، پیشنهاد می شود با تمرکز بر استراتژی های محتاطانه تا حد امکان نقاط ضعف رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار و ایمنی کار کاهش یابد و قابلیت های استراتژیک آن افزایش یابد. رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار به تدریج از سال دوم اجرای برنامه استراتژیک می تواند بر توسعه فعالیت ها متمرکز شود.