شناسایی سیستمی عوامل موثر بر خستگی پرستاران بخش اورژانس بیمارستان های علوم پزشکی تهران و ارائه مدل جامع خستگی

در مقایسه با دیگر بخش های بیمارستان ها، پرستاران بخش اورژانس سطوح بالاتری از خستگی شغلی را تجربه می کنند. علی رغم اهمیت موضوع خستگی در بخش اورژانس، مطالعات محدودی به واکاوی عوامل ایجاد کننده این خستگی پرداخته اند. از این رو، مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر خستگی پرستاران بخش اورژانس با رویکرد سیستمی و ارایه مدل جامع خستگی صورت گرفت.

مطالعه حاضر فاز اول از یک مطالعه آمیخته  با طرح ترتیبی اکتشافی  بود که به صورت کیفی صورت گرفت. داده های مطالعه با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختارمند از میان پرستاران اورژانس بیمارستان های تابع علوم پزشکی تهران جمع آوری شدند. سپس این داده ها، با رویکرد سیستمی و روش تحلیل محتوی کیفی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند. جهت بررسی دقت و صحت نتایج مطالعه از معیارهای گوبا و لینکن شامل قابلیت انتقال پذیری، آزمون همتا و کنترل اعضا استفاده شد.

عوامل گسترده ای در چهار سطح سیستم کاری پرستاران شامل عوامل فردی، واحد کاری، سازمان و فرابیمارستان شناسایی شدند که می توانستند باعث ایجاد خستگی پرستار شده یا از آن پیشگیری کنند. به طور اختصاصی مقولاتی که بیشترین اشاره به آن ها توسط پرستاران شده بود عبارت بودند از بحث و درگیری با بیمار یا همراه، بارکاری اورژانس، کمبود نیرو، ازدحام و سروصدا، اضافه کاری اجباری، دیده شدن و قدردانی، انتظارات مراجعه کنندگان، گزارش نویسی (کاغذبازی) و بی اعتمادی مراجعین به پرستاران. برآیند نتایج پژوهش مدل مفهومی عوامل موثر بر خستگی پرستاران اورژانس شهر تهران بود.

به طور سنتی برنامه های مدیریت خستگی در بیمارستان ها تنها مسایل مربوط به شیفت های کاری و بهداشت خواب را جهت کنترل خستگی در نظر می گیرند، نتایج مطالعه حاضر عوامل اثرگذار دیگری را در سیستم کاری پرستاران اورژانس به دست می دهد. این یافته ها می توانند به تصمیم گیرندگان سیستم های سلامت و متخصصین ارگونومی در طراحی سیستم های مدیریت ریسک خستگی موثر در بیمارستان های ایران، به ویژه بخش های اورژانس کمک کند.