تحلیل جامعه شناختی توسعه نامتعادل منطقه ای و ذهنیت اجتماعی مردم مناطق مرزی کردستان (تاکید بر برنامه های توسعه بعد از انقلاب)

این پژوهش به بررسی سیاست ها و برنامه های توسعه درخصوص مناطق مرزی و سنجش ذهنیت اجتماعی مردم کردستان نسبت به سیاست های اعمالی با محوریت برنامه های توسعه پنج ساله بعد از انقلاب می پردازد.در تحقیق حاضر از روش کیفی تحلیل گفتمان انتقادی و با رویکرد ترکیبی فرکلافی و لاکلا و موف مبتنی بر یک رهیافت پساساختارگرایانه استفاده شد. برای سنجش ذهنیت اجتماعی مردم منطقه مرزی کردستان نسبت به سیاست ها برنامه های توسعه، با سه گروه کارگزاران دولتی، فعالان مدنی و بخش خصوصی مصاحبه عمیق انجام گرفت.براساس یافته های پژوهش، در برنامه های توسعه به جای دوگانه «مرز و توسعه» بیشتر دوگانه «مرز و امنیت» مستولی است و برنامه های توسعه بعد از انقلاب، متاثر از گفتمان های متعددی هستند که به شکل دایره واری در لایه های مختلف با همدیگر تعامل دارند؛ به طوری که در لایه بالایی، فراگفتمان ثابت حکومتی انقلاب اسلامی و در لایه میانی، گفتمان های متغیر دولتی (سازندگی، اصلاحات، عدالت گرا و اعتدال گرا) و در لایه درونی، گفتمان های توسعه ای (رشدمحور، دولت محور، امنیت محور، توزیع محور) وجود دارد که دال های شناور را حول دال مرکزی خود مفصل بندی می کنند و نظمی گفتمانی را به وجود می آورند که مانع توسعه مناطق مرزی می شود.برای توسعه مناطق مرزی مبتنی بر عدالت فضایی منطقه ای، نظم گفتمانی حاکم در ایران به جای رویکرد تقابلی و آنتاگونیستی، باید رویکرد تکاملی مبتنی بر عدالت فرایندی-توزیعی را تاکید بر عدالت فضایی منطقه ای را در پیش بگیرد و برای تعادل و رهایی از محرومیت مناطق مرزی، الگوی ساختاری «مرکز-پیرامون» واسازی و براساس روابط ساختاری معکوس، الگوی «پیرامون - مرکز» از نو بازسازی شود.