بررسی مولفه های آموزشی انتخاب همسر بر اساس فرهنگ ایرانی: یک مطالعه کیفی

یکی از راه های ارتقای فرهنگ و ارزش های جامعه اسلامی در ایران شناسایی و معرفی مولفه های انتخاب همسر است. شناخت این مولفه ها می تواند موجب انتخاب همسرگزینی مناسب و پیشگیری از خطاهای متداول در این زمینه گردد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های آموزشی انتخاب همسر در جامعه ایرانی انجام شد.

این مطالعه از نوع کیفی و با ماهیت اکتشافی-توصیفی بود که با استفاده از نظریه داده بنیاد و به کارگیری روش نظام مند استراوس و کوربین به طور همزمان به گردآوری، اجرا و تحلیل داده ها پرداخته شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مشاوران خانواده، اساتید هییت علمی و مدیران مراکز مشاوره دخیل در زمینه آموزش و مشاوره ازدواج شهرستان یزد در سال 1401 بود. از این رو، برای نمونه پژوهش، 32 مشارکت کننده با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها نیز از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند و ضبط مصاحبه ها گردآوری شد.

نتایج کدگذاری باز نشان داد از 254 گزاره استخراج شده، 27 مفاهیم در قالب 11 مقوله به دست آمد. کدگذاری محوری با ادغام و ارتباط بین مقولات، پنج مولفه اصلی (آگاهی از فلسفه ازدواج، انتخاب هوشمند، سواد ازدواج، راهبردهای عقلانی-هیجانی و سبک ارزشمند ازدواج) را مطرح نمود. کدگذاری انتخابی نیز با طراحی چارچوب پارادایم به صورت ترسیمی، نظریه نهایی خود را به نمایش گذاشت.

شناسایی ابعاد و مولفه های همسرگزینی می تواند راهگشای سنجش و ارزیابی جوانان در شرف ازدواج توسط مشاوران پیش از ازدواج و زوج درمانگران باشد؛ زیرا موجب گرفتن تصمیمات حیاتی و مهم در انتخاب شریک زندگی برای جوانان خواهد بود.