مدل سازی ریسک در بورس اوراق بهادار با رویکرد مدل های بیزین غیرخطی-پارامتر متغیر زمان

مدل های سنتی توانایی کافی جهت پیش بینی بازدهی پرتفوی سرمایه گذاران راباتوجه به تغییرات محیط بیرونی (ریسک سیستماتیک) و محیط درون سازمانی (غیرسیستماتیک)؛ دارانیستند و این امرعمدتا ناشی از شناسایی متغیرهای توضیحی وطراحی تجربی مدل می باشد.لذاپژوهش حاضرضمن تبیین این موضوع و به منظور تعدیل مشکل نااطمینانی مدل, با متوسط گیری از تمامی مدل ها (میانگین گیری بیزی)،به تعیین ریسک های موثر بر بازدهی سهام در ایران پرداخته است. نمونه آماری پژوهش شامل 138 شرکت بورسی در دوره زمانی 1390 تا 1399 می باشد. در این پژوهش 62 ریسک موثر بربازدهی سهام در قالب 31 شاخص در حوزه ریسک سیستماتیک و31 شاخص غیرسیستماتیک وارد مدل های بیزین غیرخطی-پارامترمتغیرزمان گردیدند.نتایج بیانگر این است که از میان مدل های BMA، TVP-DMA ،TVP-DMS، BVAR وOLS، مدل TVP-DMA کاراترین مدل است. براساس مدل TVP-DMA،10ریسک غیرشکننده شامل:ریسک های سیستماتیک (نرخ رشد  GDP حقیقی، نرخ ارزبازار غیر رسمی، نرخ تورم، نرخ بهره) ریسک های غیر سیتسماتیک (نسبت آنی، اقلام تعهدی، جریان های نقدی ناشی از عملیات، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی، نسبت قیمت به سود)، بعنوان مهمترین ریسکهای موثربربازدهی سهام شناسایی شدندکه تمامی ریسک های مذکور بجز نرخ بهره و نسبت بدهی تاثیر مثبتی بر بازدهی سهام دارند.