توقیف نفت کش های یونان و ایران از منظر حقوق بین الملل دریاها

توقیف کشتی ها در قلمروهای مختلف دریایی از چالش های اساسی حقوق بین الملل دریاها می باشد که منجربه بروز اختلافات حقوقی میان دول صاحب پرچم و ساحلی و گاها دولت ثالث می گردد. گارد ساحلی یونان نفتکش روسی پگاس/لانا را که حامل محموله نفتی ایران بود، در روز سه شنبه 19 آوریل 2022 در آب های جزیره اویا یونان، به دلیل نقض تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه در ارتباط با حمله به اوکراین را توقیف و محموله نفتی ایران را نیز، به درخواست مقام های قضایی آمریکا توقیف کرد. این اقدام با اعتراض مقامات جمهوری اسلامی ایران مواجه و علیرغم تلاش های دیپلماتیک برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، دو نفتکش یونانی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حکم قضایی و شکایت صاحب بار نفت کش لانا، توقیف گردید. ازاین رو، هدف از این مختصر، بررسی این توقیف ها از منظر حقوق بین الملل دریاها و پاسخگویی به این سوال است، که آیا اقدامات یونان و ایران  از منظر حقوق بین الملل دریاها مشروعیت دارد یا ندارد؟ روش تحقیق نوشتار حاضر، توصیفی تحلیلی، و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای اسنادی می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است، توقیف محموله نفتی ایران توسط یونان و آمریکا در تناقض با استفاده صلح آمیز از دریاها و آزادی کشتیرانی می باشد. درخصوص اقدام ایران نیز با توجه به اینکه براساس بیانیه های وزارت امور خارجه یونان محل توقیف این دو نفت کش در منطقه نظارت و دریای سرزمینی ایران بوده است، جمهوری اسلامی ایران دارای صلاحیت قضایی و بنابه حکم صادره از مراجع قضایی به علت تتخلفات دریایی نسبت به توقیف نفت کش های یونانی اقدام نموده است.