برنامه ارتقای پایبندی به مصرف دارو در بیماران همودیالیز: کاربرد الگوی قابلیت، فرصت و انگیزش-رفتار

 روند رو به افزایش بروز بیماری مزمن کلیوی در سرتاسر جهان ضرورت توجه و کنش مناسب تر برای بهبود و ارتقای پیامدهای درمانی و کیفیت زندگی بیماران را بیش از پیش نمایان می کند. این مطالعه با هدف بررسی کارآمدی برنامه ارتقای پایبندی به مصرف دارو در میان بیماران همودیالیز با بهره گیری از الگوی قابلیت، فرصت و انگیزش-رفتار انجام شد.

 مطالعه حاضر یک پژوهش مداخله ای نیمه تجربی روی 140 بیمار مزمن کلیوی مراجعه کننده به بخش دیالیز بیمارستان امام رضا (ع) شهر کرمانشاه در سال 1400 بود. شرکت کنندگان به دو گروه 70 نفره مداخله و کنترل تقسیم شدند. توسعه برنامه با انجام نیازسنجی مبتنی بر الگوی COM-B و ارزشیابی آن در دو مرحله، قبل و سه ماه بعد از پیاده سازی انجام شد. داده ها بر اساس پرسش نامه مبتنی بر الگوی COM-B در دو مرحله جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 تجزیه وتحلیل شدند.

 بعد از پیاده سازی برنامه، اجزای قابلیت و رفتار پایبندی به مصرف منظم دارو به شکل معناداری در گروه مداخله میانگین رتبه بیشتر داشت. اندازه اثر مداخله در هریک از اجزای قابلیت، فرصت، انگیزش و رفتار پایبندی به مصرف منظم دارو به ترتیب 0.69، 0.19، 0.23 و 0.43 محاسبه شد.

 با توجه به اندازه اثرهای محاسبه شده در هریک از اجزا خصوصا رفتار، به نظر می رسد برنامه توسعه یافته مبتنی بر الگوی COM-B کارآمدی لازم را داشته باشد. از طرفی دیگر، الگوی بررسی شده کاربرد مناسبی در توسعه برنامه ارتقای پایبندی به مصرف منظم دارو داشته است.