تدوین مدل گرایش به فضای مجازی براساس فراشناخت حالتی با میانجیگری هیجان های مثبت و منفی تحصیلی در دانش آموزان دختر تیزهوش

اعتیاد به فضای مجازی با ابعاد مشکلات فراشناخت حالتی، روابط اجتماعی ضعیف، روابط حمایت اجتماعی با مشکلات هیجانی، رفتارهای تکانشی و پرخاشگری ارتباط دارد. پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل گرایش به فضای مجازی براساس فراشناخت حالتی با میانجیگری هیجان های مثبت و منفی تحصیلی در دانش آموزان دختر تیزهوش انجام شد.

این پژوهش از جنبه هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها به صورت مقطعی و تحلیل آن ها به روش توصیفی و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان تیزهوش دختر دوره متوسطه دوم شهرستان های قایم شهر و بابل و ساری در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. نمونه پژوهش 350 دانش آموز دختر بودند که به روش دردسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، پرسش نامه فضای مجازی (جعفری و کلانتری، 1395) و پرسش نامه هیجان های تحصیلی (پکران و همکاران، 2011) و پرسش نامه فراشناخت حالتی (اونیل و عابدی، 1996) به کار رفت. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS نسخه 19 و AMOS نسخه 23 صورت گرفت. سطح معنا داری آزمون ها 0٫05 بود.

فراشناخت حالتی بر هیجان های مثبت (0٫94=β، 0٫001>p) و هیجان های منفی (0٫001>p، 0٫19-=β) اثر مستقیم و معنا داری داشت. هیجان های مثبت (0٫001=p، 0٫27-=β) و هیجان های منفی (0٫002=p، 0٫16=β) اثر مستقیم و معناداری بر گرایش به فضای مجازی داشتند. فراشناخت حالتی با میانجیگری هیجان های مثبت و منفی بر گرایش به فضای مجازی دارای اثر غیرمستقیم و معناداری بود (0٫001=p، 0٫29-=β). براساس شاخص های برازش نکویی مدل، مدل پیشنهادی با داده ها تناسب خوبی داشت (2٫421=X2/df، 0٫038=RMSEA، 0٫973=GFI، 0٫971=NFI، 0٫996=CFI).

براساس یافته های پژوهش نتیجه گرفته می شود، فراشناخت حالتی و هیجان های مثبت و منفی تحصیلی متغیرهای بسیار مهمی است که در گرایش به فضای مجازی نوجوانان تاثیر دارند؛ همچنین فراشناخت حالتی با میانجیگری هیجان های مثبت و منفی تحصیلی می تواند مدل مطلوبی برای تبیین گرایش دانش آموزان دختر تیزهوش به فضای مجازی باشد.