تاثیر کم ‏آبیاری بر عملکرد دانه و برخی ویژگی‏ های کیفیت روغن دانه ارقام آفتابگردان (Helianthus annus L)

به‏ منظور شناخت و بررسی عملکرد دانه و ویژگی‏ های کیفی روغن دانه آفتابگردان تحت شرایط کم ‏آبی، پژوهشی در سال زراعی 1399-1398 به‏ صورت کرت‏ های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‏ های کامل تصادفی در سه تکرار و با دو عامل: آبیاری به ‏عنوان عامل اصلی (شاهد، کم‏ آبیاری متوسط و کم ‏آبیاری شدید - براساس تخلیه 50، 70 و 90 درصد از رطوبت قابل استفاده خاک) و رقم به ‏عنوان عامل فرعی (شامل اسکار، فلیکس، شکیرا، ساوانا، لاباد و مونالیزا) در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‏ آباد انجام گرفت. نتایج نشان داد که کم ‏آبیاری بر تعداد و وزن دانه‏ در طبق، عملکرد دانه و ویژگی ‏های کیفی روغن دانه نسبت به شاهد در ارقام آفتابگردان، تفاوت آماری معنی‏ دار ایجاد کرده است. تعداد دانه در طبق، وزن دانه‏ در طبق، عملکرد و درصد روغن دانه به‏ ترتیب 45، 49، 50 و 26 درصد، تحت تاثیر کم ‏آبیاری شدید، کاهش پیدا کردند. همچنین کم ‏آبیاری با افزایش شاخص ‏های یدی، صابونی، میزان فسفر، ارزش پراکسید، کلروفیل، کاروتنویید و اسیدیته روغن، موجب ایجاد ناخالصی‏ و افزایش خاصیت فسادپذیری در روغن آفتابگردان شد. در نهایت ارقام فلیکس و لاباد با توجه  به عملکرد دانه بالا و حفظ عملکرد در شرایط کم ‏آبیاری، به‏ عنوان ارقام پر محصول و سازگار در منطقه دزفول و مناطق مشابه پیشنهاد می‏شوند.