اندیشه سیاسی ثقه الاسلام درنهضت مشروطه

میرزاعلی ثقه الاسلام تبریزی از اندیشمندان و مبارزان مشروطه خواه مذهبی تبریزاست که در صف مجاهدان مشروطه قرار داشت و از مخالفان استبداد و استعمار محسوب می شد. درکشورهای اسلامی ازجمله ایران عصر قاجاریه استبداد را عامل عقب ماندگی دانسته واین که برقراری نظام مشروطه می تواند از آن جلوگیری کند. مشارالیه نقش قابل توجهی در شکل گیری مشروطیت تبریز بر عهده داشت و تلاش نمود تا بین علماء تبریز اتحاد برقرار و اختلافات را حل وفصل و با مشروطه هماهنگی کنند. یافته ها و نتایج این تحقیق نشان می دهد که مشارالیه حفظ استقلال ایران و اسلام را از طریق مبارزه با استبداد و برقراری مشروطه میسر می داند. معتقداست حفظ استقلال ایران و نظام مشروطه، اتحاد اسلام استقلال مذهب و طریقه جعفری را برای کشوردراولویت می داند. مشارالیه یکی از نمایندگان مجاهدین و انجمن تبریز برای مذاکره با عین الدوله بود که در تامین بخشی از مایحتاج مردم تبریز در محاصره یازده ماهه این شهر نقش بسزایی ایفا و نامه های متعددی به محمدعلی شاه نوشته و پیامدهای منفی حضور روس ها رابیان می کند. قونسول روس استخلاص ثقه الاسلام را مشروط به امضای نوشته ای می کند که بر پایه آن آغازکننده جنگ رابه مجاهدان نسبت می داد اما با عدم قبول آن از سوی ثقه الاسلام در روز دهم محرم سال 1330 ق/1290 ش در میدان باغ شمال تبریز روس ها وی را به دار آویخته و به شهادت رساندند.