بررسی مزیت نسبی و شاخصهای حمایتی گوشت قرمز

گوشت قرمز چه از جنبه تامین پروتئین مورد نیاز و امنیت غذایی جمعیت رو به رشد کشور و چه از جنبه سهم آن در ارزش افزوده بخش کشاورزی، جایگاه ویژه ای دارد. مداخله دولت در فرایند تولید، مصرف، بازاریابی و تجارت به صورت مستقیم و غیر مستقیم قیمت این محصول را تحت تاثیر قرار داده، اما سودآوری (بازاری) مناسب تولید این محصول انگیزه کافی برای فعالیت و سرمایه گذاری در این بخش را ایجاد کرده است. این نکته را نیز باید گفت که مداخله دولت در بازار و حاکم شدن قیمتها و هزینه های غیر واقعی در بازار محصول و نهاده، ارزیابی اقتصادی تولید این محصول را دچار انحراف کرده است.
در این مطالعه قیمتها و درآمدهای بازاری هر محصول و تاثیر مداخلات دولت (یارانه های پرداختی و مالیاتهای دریافتی دولت) در تولید گوشت قرمز (گوشت گوسفند و گوشت گاو و گوساله) با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی برای سال 1382 بررسی شده است. همچنین با حذف نقش مداخلات دولت، سودآوری هر محصول یا همان سودآوری اجتماعی، بر اساس قیمتهای حقیقی محاسبه گردیده است. باید گفت که مزیت نسبی پایه و اساس برنامه ریزی اقتصادی برای تخصیص کاراتر منابع به شمار می آید، ولی مزیت نسبی یک محصول لزوما امتیازی پایدار نیست و در طول زمان و با تغییرات ایجاد شده در فرایند مدیریت مزرعه، فناوری جدید، روش های تولید، بهره وری، قیمتهای جهانی، نرخ ارز و... تعدیل می شود. از این رو در مطالعه حاضر با تحلیل حساسیت متغیرهای اصلی مانند قیمت جهانی، نرخ ارز و ضریب تبدیل علوفه به وزن دام، تاثیر آنها در شاخصهای حمایتی ومزیت نسبی بررسی شده است.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که کشور در تولید هر دو محصول (گوشت گوسفند و گوشت گاو و گوساله) مزیت نسبی دارد و تولید گوشت گوسفند نسبت به گوشت گاو اقتصادی تر است و عواید اجتماعی بیشتری نیز نصیب جامعه می کند. همچنین تحلیل حساسیت شاخصهای مورد مطالعه نشان می دهد که در تولید گوشت گاو و گوساله این شاخصها نسبت به تغییرات نرخ ارز، قیمت جهانی و ضریب تبدیل حساسیت بیشتری دارند و برای حفظ شرایط فعلی باید نسبت به کاهش هزینه های تولید و افزایش بهره وری اقدام کرد.