شناسایی مولفه های اثرگذار برشکل گیری برنامه درسی پنهان همدلی بالینی دستیاران دانشگاه های علوم پزشکی

همدلی بالینی یک مهارت اساسی در حرفه پزشکی ، توانایی پزشک برای تشخیص و درک دیدگاه بیمار، همراه با ظرفیت انتقال این درک به بیمار است. جنبه هایی از آموزش مانند انتقال رفتارها، هنجارها و ارزش ها در قالب برنامه درسی پنهان بهتر از آشکار عمل می نماید. شکل گیری همدلی بالینی تحت تاثیر برنامه درسی پنهان است که به صورت پنهان و غیرعمدی از طریق ساختارها، فرهنگ و تعاملات سازمانی انتقال پیدا می کند. از این رو هدف اصلی این پژوهش شناسایی مولفه های اثرگذار بر شکل گیری برنامه درسی پنهان همدلی دستیاران دانشگاه های علوم پزشکی است.

این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی و مبتنی برنظریه داده بنیاد است. شرکت کنندگان شامل دستیاران سال سوم رشته داخلی دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران است که شیوه انتخاب آن ها هدفمند و از نوع نظری بود. در مجموع 22 دستیار در مصاحبه نیمه ساختارمند شرکت کردند. مصاحبه ها با استفاده از روش های کدگذاری کوربین و اشتراس (باز، انتخابی و محوری) تحلیل شدند. برای تعیین روایی و پایایی نیز از شاخص های مقبول بودن، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تایید پذیری استفاده شد.

مجموع کدهای استخراج شده از محتوای مصاحبه 73 مقوله اولیه، 9 مقوله ثانویه طبقه بندی و در نهایت در 4 تم اصلی دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که مولفه های اثرگذار بر شکل گیری برنامه درسی پنهان همدلی بالینی در دستیاران شامل مولفه های مهارت های مورد نیاز دستیاران (مهارت های آموزشی و مهارت های پایه)، مولفه های ویژگی های فردی (ویژگی روانی- شخصیتی و سبک زندگی)، عوامل حمایتی (حمایت مادی و حمایت معنوی) و مسایل سازمانی (محیط کاری بیمارستان ها و درمانگاه ها، رضایت شغلی و ساختار نظام آموزشی) است.

با توجه به نتایج پژوهش حاضر دانشگاه های علوم پزشکی برای شکل گیری همدلی بالینی در دستیاران شایسته است که در زمینه آموزش مهارت های آموزشی و پایه (آموزش های لازم با هدف ضرورت توجه به احساسات بیمار) در کنار علوم تخصصی، ارزیابی رسمی همدلی بالینی، رعایت استانداردهای جهانی، تامین امکانات رفاهی کافی برای جلوگیری از نارضایتی شغلی و فرسودگی شغلی، ایجاد روابط مثبت و حمایتی گام بردارند، بنابراین یافته های این پژوهش می تواند در زمینه شکل گیری همدلی بالینی در دستیاران راه گشا باشد.