بررسی فرهنگ مردم سالاری دینی در قرآن کریم

مهم ترین ویژگی قرآن «جامعیت» آن است که مورد قبول اکثر اندیشمندان است. قرآن به عنوان کتابی کامل و جامع به موضوعاتی مختلف از جمله «مردم» و «سیاست» پرداخته و از آنجا که حکومت در اسلام از مهم ترین بنیان های جامعه به شمار می رود، بیان مسایل و موضوعات سیاسی در قرآن از اصول اساسی است. مردم سالاری یکی از انواع روش ها و شیوه های حکومت داری است؛ از دیدگاه اسلام تقابلی بین «خدا» و «انسان» وجود ندارد؛ خداوند منشا قانون گذاری است و انسان «خلیفه» و «جانشین» خدا بر روی زمین است. به همین دلیل انسان موجودی شریف، دارای فضیلت و کرامت است که «منشا» و «مبدا» تحولات اجتماعی شناخته شده و از جایگاه و نقشی ارزنده در قرآن برخوردار است. قرآن کریم در آیات متعددی به حاکمان حکومت اسلامی موکدا یادآوری نموده که در مقابل مردم خاضع و مهربان بوده، آزادی آن ها را در چارچوب شرع رعایت، خواسته های آنان را تامین و با آن ها مشورت نمایند. مفهوم دخالت «مردم» هسته مفهومی مشترکی است که مرز نظام مردم سالار را از غیر مردم سالار متمایز می کند. تکریم شخصیت و حفظ حرمت مردم، برخورداری از حمایت آنان، ایجاد عدالت و زمینه های رشد، پیشرفت و بالندگی در جامعه از مهم ترین شاخص های مشروعیت حاکمیت می باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی  «فرهنگ مردم سالاری» از دیدگاه قرآن کریم است. در این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای، داده ها گردآوری شده و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، آیات قرآنی بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به کمک یافته ها، پژوهش به این نتیجه می رسد که «فلسفه نقش و جایگاه مردم» در تصمیم گیری و مشارکت سیاسی، تدبیر و سیاست دین و دنیای انسان در قرآن از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است.