بررسی تطبیقی نقوش کارت بافی مناطق الموت قزوین،کلات نادر و علی آبادکتول

در کارت بافی مناطق الموت قزوین، کلات نادر و علی آباد کتول در نوعی از دست بافته های نواری با عرض های متفاوت می توان هویت قومی مردمان ساکن را بازجست. زنان با تکیه بر اصالت گذشته، آن ها را بافته و از ساختار هندسی عناصر و اشیاء محیط پیرامون در خلق آن بهره می گیرند. هدف از این پژوهش، بازشناسی ویژگی های فنی و هنری در سه منطقه الموت قزوین، کلات نادر و علی آباد کتول از نظر مردم شناسی و شناسایی نقاط افتراق و اشتراک نقوش در آن است. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به سوالات ذیل است: 1. نقوش مورداستفاده در کارت بافی مناطق الموت قزوین، کلات نادر، علی آباد کتول چیست؟ 2. طرح ها و نقوش در کارت بافی این مناطق بر اساس رویکرد مردم شناسی چه مفهومی دارند و نقاط افتراق و اشتراک آن ها کدام است؟ روش تحقیق، توصیفی و رویکرد تحلیل، مردم شناسی است. گردآوری مطالب از طریق منابع کتابخانه ای و به ویژه میدانی و نمونه گیری شامل تمام شماری موارد در دسترس است. یافته ها نشان می دهد کارت بافی در این مناطق، ساختاری منحصربه فرد داشته و گویای ارتباط با طبیعت، فرهنگ و رسوم بومی مناطق بوده و محصولی فرهنگی و کاربردی، متناسب با نیازهای مردم است. معانی نهفته در ورای تزیینات معمولا ریشه در باورهای اساطیری و دینی اقوام دارند. بررسی نقوش نواربافی مناطق سه گانه فوق نشان داد قالب های هندسی در این بافته های نواری به عنوان مهم ترین عنصر زیبایی با به کارگیری عناصری از زیست بوم و نمادپردازی فرهنگی انتزاع شده است. نقوش به کاررفته در آن ها شامل نقش های حیوانی، هندسی و طبیعت پیرامون است که عموما با رنگ های سفید، سیاه، زرد و به ویژه قرمز بافته می شوند. باید اشاره داشت تنوع نقوش در کلات نادر بیشتر و در علی آباد کتول از فراوانی کمتری برخوردار است. این نقوش با بیانی ساده و نمادین، برگرفته از طبیعت، پدیده های طبیعی و باورهای مردم هر منطقه هستند و با تکرار، ریتم و ترکیب بندی متقارن در قالب اشکال هندسی بر کارت بافی سه منطقه خودنمایی می کنند.