بررسی شرایط دگرگونی و تغییرات کانی شناسی در گذر از رخساره شیست سبز به آمفیبولیت با استفاده از نمودارهای فازی و ترکیب کانی ها: مطالعه موردی در متابازیت های جنوب استان کردستان

در این پژوهش با بهره گیری از شواهد بافتی، ترکیب شیمیایی کانی ها و نمودارهای فازی به بررسی شرایط دگرگونی (دما، فشار و ترکیب سیالات) در گذر از رخساره شیست سبز به رخساره آمفیبولیت پرداخته می شود. متابازیت های جنوب استان کردستان در رخساره های زیر شیست سبز تا آمفیبولیت بالایی دگرگون شده اند. بررسی های صحرایی و سنگ نگاری نشان می دهند در این منطقه سنگ هایی با مجموعه کانی آمفیبول + پلاژیوکلاز + اپیدوت + کوارتز رخداد دارند که در طی شرایط دما-فشار حد فاصل رخساره شیست سبز و آمفیبولیت شکل گرفته اند. نتایج تجزیه های شیمیایی الکترون مایکروپروب و تصاویر میکروسکوپی الکترونی روبشی آشکار ساختند که آمفیبول ها دارای منطقه بندی شیمیایی با مراکز اکتینولیتی و حاشیه های هورنبلندی هستند و تغییرات ترکیبی آنها از مرکز به حاشیه ناپیوسته است. پلاژیوکلازها نیز عمدتا ترکیب الیگوکلاز دارند اما آلبیت های باقی مانده نیز در سنگ به چشم می خورند. محاسبات دما و فشارسنجی بر مبنای ترکیب آمفیبول ها، دما و فشار 423 درجه سانتی گراد و 2 کیلو بار را برای مراکز آمفیبول ها و 543 درجه سانتی گراد و 4 کیلو بار را برای حاشیه های آنها ارایه می دهند که کما بیش در محدوده شرایط رخساره اپیدوت آمفیبولیت است. نمودارهای فازی دما-فشار محاسبه شده بر اساس ترکیب شیمیایی سنگ کل نیز نشان می دهند که سنگ های مورد مطالعه در محدوده دمای450 تا 550 درجه سانتی گراد و فشار 1/2 تا 8/6 کیلوبار دگرگون شده اند. بر اساس نمودارهای فازی تغییرات محتوای اکسیژن و دی اکسید کربن در برابر دما، اکسیژن تاثیر بسزایی در شکل گیری مجموعه کانی مشاهده شده داشته اما محتوای دی اکسید کربن سیال اندک بوده است. حضور آمفیبول های با ناپیوستگی شیمیایی و پلاژیوکلاز های با تنوع ترکیبی نشان می دهند که سنگ های مورد مطالعه در طی تشکیل به تعادل کامل دست نیافته اند.