برنامه های خودمراقبتی معنوی پرستاران در ایران و سایر کشورها: یک مطالعه مروری روایتی

خودمراقبتی معنوی نقش مهمی در تطابق پرستاران با شرایط تنش زای حرفه ای داشته اما اکثرا مورد غفلت سیستم های بهداشتی قرار گرفته است.

هدف از این مطالعه بررسی برنامه های خودمراقبتی معنوی پرستاران در ایران و سایر کشورها می باشد.

مطالعه حاضر مروری روایتی بوده و با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، فارسی و لاتین Pubmed, SID, Iran doc, Magiran و جستجوی دستی در Google scholar با استفاده از کلید واژه های پرستار، کارکنان بهداشتی، خودمراقبتی معنوی، مراقبت از خود، سلامت معنوی و سیاست گذاری سلامت و معادل لاتین آن ها و بدون محدودیت زمانی (تا سال 2022) صورت گرفت. در مجموع از تعداد 35309 مقاله بدست آمده با توجه به معیارهای ورود، 33 مقاله مرتبط وارد مطالعه شد.

با وجود اینکه معنویت در پرستاری جایگاه ویژه داشته اما اجرای خودمراقبتی معنوی در پرستاران با موانع فردی (عدم درک مفهوم خودمراقبتی و عدم ارزش گذاری، بی انگیزگی، بی اطلاعی از نیاز های معنوی و تصورت نادرست از معنویت) و سازمانی (خودخواهانه بودن خودمراقبتی به عنوان خرده فرهنگ پرستاری، فشار کاری زیاد همراه با حقوق پایین، عدم توجه و برنامه ریزی مسیولین در این زمینه) همراه است. سیاست گذاران سلامت کشورهایی از جمله آمریکا، ژاپن، کانادا، انگلستان، استرالیا و لبنان با اجرای راهکارهایی از جمله تدوین برنامه های ملی، تشکیل انجمن ها و برگزاری برنامه های آموزشی و ایجاد الزام در خودمراقبتی از طریق لحاظ در کد های اخلاقی به ارتقای سطح خودمراقبتی معنوی پرستاران کمک کرده اند. اما در کشور ایران برنامه ای در این زمینه فعلا در حال اجرا شدن نیست و مطالعه ای در این زمینه یافت نگردید.

پیشنهاد می شود سیاست گذاران سلامت کشور ایران، با الگو قرار دادن برنامه های کشورهای پیشرو در زمینه خودمراقبتی معنوی پرستاران، به ارتقای توان خودمراقبتی معنوی پرستاران کمک نمایند.