تحلیل فعالیت های زمین ساختی حوضه آبریز سیوند با استفاده از شاخص های ریخت سنجی

ریخت سنجی را می توان اندازه گیری کمی شکل چشم اندازهای روی زمین تعریف کرد که می توانند برای شناسایی مناطق دارای زمین ساخت فعال به کار روند. هدف از این پژوهش بررسی زمین‎ساخت فعال در حوضه آبریز سیوند با استفاده از پنج شاخص ریخت سنجی عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، برجستگی نسبی (Bh)، ضریب شکل (Ff)، انتگرال و منحنی فرازسنجی (Hi) و گرادیان طولی رود (SL) است. با انجام این پژوهش، می توان به فرآیندهای فعال در حوضه سیوند پی برد و از خسارت های ناشی از بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله تا حدودی جلوگیری کرد.

روش شناسی:

 این تحقیق پیمایشی در سال 1401 در استان فارس انجام شد و از نظر هدف کاربردی است. ماهیت پژوهش از نظر داده ها و محاسبات کمی است. برای محاسبه شاخص ها از نرم افزار 10.8 GIS و مدل رقومی ارتفاعی (DEM) با دقت 30 متر استفاده شد. نقشه پهنه بندی هر شاخص در گستره مورد بررسی تهیه شد و هر کدام از شاخص های مذکور از نظر فعالیت زمین ساختی به 5 رده فعالیت بسیار بالا، بالا، متوسط، کم و بسیار کم تقسیم شدند. در نهایت با میانگین گیری از رده کل شاخص ها، شاخصی نهایی به نام شاخص زمین ساخت فعال نسبی (Iat) حاصل شد و گستره مورد بررسی به سه رده فعالیت زمین ساختی بالا، متوسط و کم تقسیم شد.

در زیرحوضه های منطبق بر گسل های آونجان، گسل موسی خانی، گسل سیوند، گسل رودخانه سیوند و گسل های واقع در جنوب گستره مورد بررسی شاخص های اندازه گیری شده مقادیر بالا و متوسط را نشان می دهند که به دلیل فعالیت زمین ساختی متوسط به بالای منطقه است.

حوضه آبریز سیوند دارای فعالیت زمین ساختی متوسط به بالا است و بخش های شمالی، شمال غربی، میانی و جنوبی منطقه فعال تر از بخش های دیگر هستند که به دلیل تاثیر گسل های مذکور بر منطقه است.