ارزیابی و سنجش فضایی توسعه پایدار شهری با رویکرد شهر سالم (مطالعه موردی: کلان شهر تهران)

رویکرد شهرسالم از بعد زیست محیطی، سلامت جامعه، محیط زندگی فردی و اجتماعی، رفاه اجتماعی و غیره، به بررسی کیفیت زندگی افراد یک جامعه می پردازد. گسترش بی قواره شهر تهران در دهه های اخیر مشکلات گوناگونی همچون تخریب محیط زیست، آلودگی آب، هوا و خاک، افزایش بیماری های جسمی روانی و غیره را موجب شده است. این امر در تضاد با توسعه پایدار شهرها و محیط زیست است و باعث شده مدیریت شهری تهران با مشکلات و چالش های فراوانی مواجه شود. در پژوهش توصیفی - تحلیلی حاضر باهدف شناسایی شاخص های شهر سالم، به ارزیابی و مقایسه وضعیت زیست محیطی شهر تهران پرداخته شد.

روش شناسی:

 جامعه آماری شهرهای منتخب آسیایی و مناطق 22گانه تهران است. وضعیت هر یک از شاخص ها نیز به تفکیک مناطق از منابع کتابخانه ای و مراجعات سازمانی جمع آوری شده است. در ابتدا برای تعیین و شناخت میزان نزدیک بودن شهر تهران به شاخص های شهر سالم، با استفاده از مدل تحلیل شبکه فازی و مدل رتبه بندی ویکور، جایگاه این شهر در میان شهرهای منتخب آسیایی تعیین و اولویت بندی شد. سپس با استناد به اوزان اختصاصی شاخص ها و مدل ویکور، رتبه بندی هر یک از مناطق 22گانه شهر تهران صورت گرفت، تا اهمیت هر یک از آن ها در وضعیت کنونی شهر تهران مشخص شود.

نتایج حاصله حاکی از آن است که تهران در رتبه ششم شهرهای منتخب آسیایی قرار دارد، ولی در تمامی معیارهای بررسی شده از متوسط مقادیر به دست آمده، رتبه پایین تری دارد. این بررسی در بین مناطق تهران نیز نشان داد که مناطق 22، 18 و 6 در بهترین و مناطق 9، 10و 12 در بدترین وضعیت قرار دارند.

این نتایج نشان می دهد که تهران به سمت دست یابی به شاخص های شهر سالم گام برداشته ولی به علل مختلف در مناطق 22 گانه با مدیریت های سلیقه ای نتوانسته به این شاخص ها دست پیدا نماید. راهبرد پیشنهادی ، رویکرد انطباقی و ارتقاء ظرفیت حکمرانی می باشد.