تاثیر نماتد نوک سفیدی برنج (Aphelenchoides besseyi) بر صفات رویشی و زایشی 12 رقم تجاری توت‏فرنگی در شرایط گلخانه

نماتد نوک سفیدی برنج (Aphelenchoides besseyi)، عامل بیماری کوتولگی تابستانه گیاه توت‏فرنگی است که سالیانه خسارت قابل‏توجهی به محصول آن در دنیا وارد می‏کند. با توجه به خطرات زیست‏محیطی کاربرد سموم شیمیایی، شناسایی منابع مقاومت در ارقام مختلف توت‏فرنگی و کاربرد آن‏ها می‏تواند یکی از راهبردهای موثر مهار این نماتد باشد. به این منظور جمعیتی از A. besseyi از یک مزرعه توت‏فرنگی در استان کردستان جمع‏آوری و با استفاده از صفات ریخت‏شناختی و توالی ناحیه D2-D3 28S rDNA شناسایی گردید. سپس عکس‏العمل 12 رقم تجاری و رایج توت‏فرنگی در استان نسبت به آن در شرایط گلخانه بررسی گردید. نتایج نشان داد که تاثیر نماتد بر اکثر صفات رویشی و زایشی گیاه و جمعیت نهایی نماتد در ارقام مورد بررسی در سطح 1% معنی‏دار بود و بر اساس فاکتور تولیدمثل نماتد، 12 رقم در چهار گروه قرار گرفتند: رقم میشنری با فاکتور تولیدمثل 04/9 به عنوان میزبان مناسب A. besseyi شناخته شد. از لحاظ صفات رویشی و زایشی این رقم دارای بیشترین تاثیرپذیری نسبت سایر ارقام بود. ارقام یالووا و چندلر با فاکتور تولیدمثل 20/7 و 73/6 به عنوان میزبان‏های نسبتا مناسب، ارقام کردستان، آروماس و آلیسو با فاکتور تولیدمثل 27/4-76/4 به عنوان میزبان های نسبتا ضعیف شناسایی شدند. این ارقام از نظر صفات رویشی و زایشی تاثیرپذیری کمتری نسبت به رقم میشنری نشان دادند. ارقام کراسنی‏برگ، سلوا، کویین‏الیزا، کاماروسا، مرک و پاروس با فاکتور تولیدمثل 45/2-54/3، به عنوان میزبان‏های ضعیف شناخته شدند. این ارقام دارای بالاترین سطح عملکرد و سایر صفات زایشی و رویشی بودند.