نگاهی به خدمات بهداری و بهداشت صنعت نفت در جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران

مناطق نفت خیز ایران، عموما در جنوب و جنوب غربی این کشور جای دارند. سرزمین هایی که شوربختانه در جریان جنگ هشت ساله ایران و عراق بارها مورد بی رحمانه ترین بمباران ها و حملات ارتش دشمن قرار گرفته، فرزندان زیادی را از دست دادند و متحمل خسارات و ویرانی های زیادی شدند. این حملات گسترده، مجروحین زیادی نیز برجای گذاشت. رسیدگی سریع و صحیح بهداشتی و درمانی به مجروحین، مصدومین و جنگ زدگان نیازمند تشکیلاتی منسجم بود که ساختارهای نظامی ایران بنا به دلایلی که در این پژوهش بدان پرداخته نشده است بویژه در روزهای نخست جنگ، از آن بی بهره بودند. باوجود مقالات و کتب منتشره متعدد در خصوص طب رزمی در دوران دفاع مقدس، گزارشی از تشکیلات بهداری و بهداشت نفت ایران و نقش آن در این مقطع زمانی به دست نگارنده نرسیده است. لذا با این هدف، بررسی خدمات بهداری صنعت نفت مورد نظرقرار گرفت.

این مقاله یک بررسی تاریخی است که در آن از روش تاریخ شفاهی با انجام مصاحبه با اشخاص مرتبط با موضوع مقاله به طور گسترده استفاده شده است.

با استفاده از چند منبع انگشت شمار و گفتگو با چند تن از دست اندرکاران عرصه صنعت نفت و شاغل به کار در حوزه درمان، داده هایی درباره بیمارستان ها، افراد مشغول به کار در این بیمارستان ها و نتایج مرتبط بر فداکاری های آنان به دست آمد، که بیش از هر چیز نشان از ایثار و از خود گذشتگی آنان دارد.

در آغازین روزهای جنگ ایران و عراق، حوزه بهداشت و درمان صنعت نفت از جمله مراکزی بود که خدمات متعددی به مجروحان جنگی ارایه داد؛ از جمله بیمارستان های مختلف صنعت نفت. اما متاسفانه داده های بسیار کمی در این زمینه موجود است. با هدف جمع آوری و انتقال این داده ها به نسل های بعدی، لازم است کوشش منسجمی در جهت مستندسازی خدمات بهداشت و درمان صنعت نفت در طول جنگ ایران و عراق انجام شود. این مقاله، پیشنهادی برای آغاز این راه است.