ارزیابی نقش انتقال مجدد ماده خشک و فتوسنتز جاری در پر شدن دانه ژنوتیپ های مختلف گندم نان در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

به منظور ارزیابی توانایی انتقال مجدد کربوهیدرات های ذخیره شده ژنوتیپ های مختلف گندم نان در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی،آزمایشی با 49 لاین پیشرفته گندم زمستانه دیم، در قالب طرح لاتیس ساده 7×7 در دو تکرار در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مراغه در دو سال زراعی 99-1397 انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد اثر متقابل ژنوتیپ درسال بر عملکرد دانه، میزان و کارایی فتوسنتز جاری، انتقال مجدد، کارایی و سهم انتقال مجدد در سطح احتمال یک درصد معنی دارگردید. در سال اول بیش ترین عملکرد دانه در شرایط دیم مربوط به ژنوتیپ شماره 4 با 2462 کیلوگرم در هکتار و در شرایط آبیاری تکمیلی مربوط به ژنوتیپ شماره 33 با 4234 کیلوگرم در هکتار بود. بیش ترین میزان فتوسنتز جاری درشرایط آبیاری تکمیلی مربوط به ژنوتیپ شماره 33 با 05/439 میلی گرم در بوته و در شرایط دیم مربوط به لاین شماره 26 با 300/196 میلی گرم در بوته بود. از نظر کارایی فتوسنتز جاری بیشترین مقدار این مولفه در شرایط آبیاری تکمیلی به لاین شماره 33 با 950/42 گرم بر گرم و در شرایط دیم به لاین شماره 21 با 950/17 گرم برگرم اختصاص یافت. میزان انتقال مجدد مواد ذخیره ای در بین ژنوتیپ ها در سطح یک درصد معنی دار بود به طوری که بیش ترین میزان در شرایط آبیاری تکمیلی به لاین شماره 8 با مقدار 200/248 میلی گرم در بوته و در شرایط دیم به ژنوتیپ 4 با مقدار 60/201 میلی گرم در بوته تعلق گرفت. در مورد صفت کارایی انتقال مجدد در شرایط دیم ژنوتیپ شماره 4 و درشرایط آبیاری تکمیلی ژنوتیپ 8 و از نظر سهم انتقال مجدد در شرایط دیم ژنوتیپ 12 و در شرایط آبیاری تکمیلی ژنوتیپ 8 بیش ترین مقدار را به خود اختصاص دادند.