گونه شناسی داستان: بررسی ایدئولوژی پنهان متن در روایت ذهنی «به دزدی رفته ها»

در تاریخ ادبیات نگاری ،گونه شناسی یا تعیین ژانر متن مسیله ای اساسی است؛ پژوهش حاضر به منظور برداشتن گامی در این جهت به مطالعه ی ژانر داستانی می پردازد که در ظاهر غیرسیاسی است اما اولین داستان از یک مجموعه ی کاملا سیاسی به نام «آذر، ماه آخر پاییز» است. این گونه شناسی با رویکرد سبک شناسی انتقادی که اصلی ترین کارکرد آن، واکاوی لایه های متنی، به منظورکشف ایدیولوژی پنهان متن است، به انجام می رسد. نتایج پژوهش نشان می دهدکه «به دزدی رفته ها» روایتی تمثیلی و ذهنی است، که با اندیشه ای سوسیالیستی، و قلمی مدرنیستی نوشته شده است؛ سوسیالیسم متن در روساخت مردم گرایانه و غیرحزبی، و در ژرف ساخت، حزبی و تبلیغاتی است. نویسنده با استفاده از تمثیل که شگردی برای بیان غیرمستقیم اندیشه است، و همچنین با برگزیدن شیوه ی روایتگری مدرنیستی، در قالب روایت ذهنی، که ژانری مناسب برای تبلیغ و بلکه تحمیل غیرمستقیم یک ایدیولوژی، و دربردارنده ی ویژگی هایی چون: استفاده از راوی دانای کل محدود، زمان ذهنی و غیر متوالی، مکان متغیر و نسبی، کلیشه شکنی در پیرنگ، در هم شکستن رابطه ی علی - معلولی، نمایش مستقیم اندیشه و عواطف، فارغ از هرگونه تفسیر و تعبیر صریح در شخصیت پردازی، و همچنین زبان پیچیده و چندلایه است، مخاطب را در دریافت ایدیولوژی متن، در ظاهر مختار و آزاد گذاشته است؛ چرا که شیوه ی کانونی سازی روایت به نحوی است که مخاطب را با اعمال کم ترین فشار، و به شیوه ای هژمونیک، به سمت ایدیولوژی مورد نظر سوق داده می شود.