ارزیابی تاب آوری اجتماعات محلی شهر اصفهان در برابر خشک شدن رودخانه زاینده رود و مادی ها

زاینده رود بزرگ ترین رود ناحیه مرکزی ایران است که در طول تاریخ نقش مهمی در رشد شهر اصفهان و ایجاد منظری سبز برای این شهر در اقلیم گرم و خشک ایفا نموده است. یکی از مهم ترین وقایعی که در دهه های اخیر، شهر اصفهان و اجتماعات محلی ساکن در آن را تحت تاثیر قرار داده است، خشک شدن رودخانه زاینده رود و مادی هاست. مادی ها که در ابتدا برای اهداف کشاورزی احداث شده بودند، با توسعه شهر به تدریج به مسیرهای سبز داخل بافت محله ها تبدیل شدند. این آبراه ها همواره به عنوان یکی از اجزای اصلی زیرساخت محله ها با نقش کلیدی اکولوژیک و اجتماعی محسوب می شدند. خشک شدن مادی ها تاثیرات نامطلوبی بر حس مکان محله ها و زندگی اجتماعات محلی داشته است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر دستیابی به میزان تاب آوری دو اجتماع محلی همجوار با مادی ها (محله عباس آباد و محله برازنده) در برابر خشک شدن رودخانه زاینده رود و مادی ها در شهر اصفهان است.

به منظور ارزیابی تاب آوری، تکنیک پیمایش و تحلیل داده های ثانویه با اتکا بر چارچوب اجتماعات محلی تاب آور تدوین شده در سال 1397مد نظر قرار گرفت. در مجموع، 22 نفر از مدیران و کارشناسان شهری و 379 نفر از ساکنان دو اجتماع محلی مورد مطالعه، مورد پیمایش قرار گرفتند. تحلیل داده ها، با استفاده از روش های کمی و نرم افزار تحلیل داده های آماری SPSS صورت پذیرفت.

نتایج، نشا ن دهنده این است که به طور کلی امتیاز تاب آوری دو محله عباس آباد و برازنده، در سطح زیر متوسط قرار دارد. کمترین میزان تاب آ وری مربوط به عوامل نهادی/حکمروایی محلی در محله ها در حدود 7/1 است و بیشترین آن مربوط به عوامل کالبدی- فضایی در محله عباس آباد، 25/3 از مجموع 5 امتیاز است.

مفهوم تاب آوری اجتماعات محلی صرفا به معنای توانایی مواجه شدن و مقابله با شرایط نامساعد توسط اجتماعات نیست. درحالی که به نظر می رسد اجتماعات محلی شهر اصفهان با وضعیت موجود کنار آمده اند، نتایج ارزیابی تاب آوری اجتماعات محلی موردنظر در برابر خشک شدن رودخانه زاینده رود و مادی ها از سطح متوسط پایین تر است. بنابراین نیاز به راهکارهایی در زمینه تقویت تاب آوری اجتماعات محلی شهر اصفهان وجود دارد.