ارتباط وضعیت ترجیحات غذایی و شاخص توده بدنی با متغیرهای دموگرافیک در دانش آموزان دوره دوم ابتدایی شهرستان ملکان

 ترجیحات غذایی تعیین کننده انتخاب غذا هستند و به طور قابل توجهی با رژیم غذایی و پیامدهای سلامتی ارتباط دارند. چاقی و اضافه وزن یکی از مشکلات سلامتی نوجوانان در دنیا می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط وضعیت ترجیحات غذایی و شاخص توده بدنی (Body mass index یا BMI) با متغیرهای دموگرافیک در دانش آموزان دوره دوم ابتدایی شهرستان ملکان در استان آذربایجان شرقی انجام شد.

این مطالعه از نوع مقطعی، توصیفی- تحلیلی بود که بر روی 582 دانش آموز دختر و پسر مقطع ابتدایی دوره دوم مدارس دولتی و غیر انتفاعی سه شهر شهرستان ملکان (ملکان، لیلان و مبارک شهر) به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی دو مرحله ای انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه دو قسمتی سوالات زمینه ای و پرسش نامه محقق ساخته ترجیحات غذایی به صورت آنلاین در بستر برنامه پرس لاین جمع آوری گردید. از نسبت روایی محتوا (Content validity ratio یا CVR) و شاخص روایی محتوا (Content validity index یا CVI) برای روایی و از ضریب Cronbach´s alpha جهت پایایی پرسش نامه استفاده شد (98/0 = CVI، 91/0 = CVR). داده ها با استفاده از آزمون های Mann–Whitney، t، One-way ANOVA، Kruskal-Wallis و 2c در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

 بین ترجیحات غذایی دانش آموزان با متغیرهای جنسیت (001/0 > P)، سن (027/0 = P)، پایه تحصیلی (027/0 = P)، تحصیلات مادر (028/0 = P)، شغل مادر (002/0 = P)، تحصیلات پدر (046/0 = P)، محل سکونت (001/0 = P) و درامد خانواده (002/0 = P) ارتباط معنی داری مشاهده شد. همچنین، بین BMI دانش آموزان با نوع مدرسه (002/0 = P)، تحصیلات پدر (033/0 = P) و سن مادر (013/0 = P) رابطه معنی داری وجود داشت.

 نتایج حاکی از ارتباط بین ترجیحات غذایی و BMI نوجوانان با متغیرهای دموگرافیک می باشد که با توجه به وجود عوامل خطر، لازم است آموزش مدیریت وزن خانواده محور ارایه گردد. اهمیت توجه به راهبردهای بالقوه برای تقویت الگوهای تغذیه سالم نوجوانان و ارایه برنامه آموزشی که بتواند رفتارهای غذایی کودکان را بهبود بخشد و بار احتمالی بیماری های مرتبط با رفتار غذایی مانند چاقی را بر سیستم مراقبت های بهداشتی کشور کاهش دهد، لازم به نظر می رسد.