بررسی تاثیر روش های مصرف مایکوریزا جیبرلین بر صفات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و عملکرد ماش تحت تنش خشکی

امروزه با افزایش تولید کشاورزی به جهت رفع نیازمندی های رو به رشد جمعیت در حال گسترش، نگرانی در مورد آینده تامین غذا برای مردم مطرح گردیده است. در بین عوامل بازدارنده محیطی بر رشد و عملکرد گیاهان، خشکی مهم ترین عامل کاهش تولید بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می رود. به منظور ارزیابی اثر مصرف مایکوریزا و جیبرلین و تنش خشکی بر روی عملکرد کمی و کیفی ماش، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در منطقه ملکشاهی از توابع استان ایلام انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه مقدار تنش خشکی (30، 60 و 90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر) به عنوان فاکتور اصلی و سه سطح جیبرلین شامل (شاهد یا عدم مصرف، بذرمال، محلول پاشی) و سه سطح مایکوریزا شامل (شاهد یا عدم مصرف، بذرمال و خاک کاربرد) به صورت فاکتوریل بود. مقایسه میانگین اثر سه گانه تنش خشکی و هورمون جیبرلین و مایکوریزا نشان داد که در تیمار 30 میلی متر تبخیر آب از تشت و محلول پاشی جیبرلین و عدم مصرف مایکوریزا بیش ترین عملکرد دانه به میزان 4/2255 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیش ترین و کم ترین فعالیت پلی فنل اکسیداز در تیمارهای بذرمال جیبرلین اسید در واکنش به تنش 90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و عدم مصرف جیبرلیک اسید در واکنش به تنش 30 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر با مقادیر 87/0 و 44/0 میکرومول آب مقطر بر گرم وزن تر حاصل شد. بیش ترین و کم ترین فعالیت آسکوربات پراکسیداز در تیمارهای بذرمال مایکوریزا در واکنش به تنش 90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و عدم مصرف مایکوریزا و جیبرلین اسید در واکنش به تنش 30 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر با مقادیر 0/4 و 81/1 میکرومول آب مقطر بر گرم وزن تر حاصل شد که اختلاف بین این از لحاظ آماری معنی دار بود.