بررسی تاثیر نااطمینانی نرخ ارز بر جذب مالیات های غیرمستقیم در ایران: رهیافت فازی

نااطمینانی نرخ ارز یکی از عواملی است که اقتصاد ایران را با چالش‎های متعددی مواجه نموده و موجب بی‎ثباتی در متغیرهای اقتصاد کلان شده است. در این بین متغیر مالیات‎های غیرمستقیم نیز بخاطر دو زیربخش مهم مالیات بر واردات و مالیات بر معاملات، می‎تواند تحت تاثیر نااطمینانی نرخ ارز قرار گیرد. تغییر در مالیات‎های غیرمستقیم نیز به نوبه خود، بودجه دولت را تحت تاثیر قرار داده و عواقب کسری بودجه، کل اقتصاد را با مشکل مواجه خواهد نمود. از این رو، در این تحقیق، تاثیر نااطمینانی نرخ ارز بر مالیات های غیرمستقیم با استفاده از روش رگرسیون فازی طی دوره 1400-1370 بررسی شده است. نتایج نشان داد که نااطمینانی نرخ ارز، تاثیر منفی و قابل توجهی بر جذب مالیات های غیر مستقیم در اقتصاد ایران دارد. مقدار متوسط ضریب تاثیر برابر 0431/0- بوده که بین دو حد بالا 0338/0- و پایین 0524/0- قرار می گیرد. همچنین نتایج نشان می‎دهد نرخ تورم بیشترین تاثیر منفی و درآمدهای نفتی بیشترین تاثیر مثبت را بر جذب مالیات های غیرمستقیم در اقتصاد ایران دارند.