تعیین عوامل موثر بر وزن گیری مادران در دوران بارداری: یک مطالعه مقطعی از شهر سمنان

مراقبت های دوران بارداری که از ارکان اساسی مراقبت های بهداشتی اولیه در هر نظام سلامت بوده و اثرگذاری غیرقابل انکاری بر سلامت جامعه دارند. با توجه به اهمیت وزن گیری مادران در دوران بارداری به عنوان یک شاخص مهم مراقبتی، مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت وزن گیری مادران در دوران بارداری و تعیین عوامل موثر بر آن به مورد اجرا در آمد.

مطالعه مقطعی حاضر در پاییز 1401 با مشارکت 400 مادر وضع حمل کرده به انجام رسید. ابزار مطالعه، پرسش نامه محقق ساخته ای بود که روایی محتوایی آن از دیدگاه صاحب نظران و با کسب نمره 94/0 و 92/0 به ترتیب برای شاخص های CVR و CVI مورد تایید قرار گرفت. نتایج بررسی های توصیفی برای متغیرهای کیفی به صورت فراوانی (درصد) و برای متغیرهای کمی به صورت میانگین (انحراف معیار) گزارش گردید. هم چنین جهت بررسی ارتباط آماری میان متغیرهای دموگرافیک و زمینه ای با شاخص وزن گیری مادران در دوران بارداری، به دلیل ماهیت کیفی متغیرها از آزمون Chi-square استفاده شد.

نتایج بررسی های به عمل آمده نشان می دهد میانگین وزن گیری مادران در دوران بارداری 59/11 کیلوگرم می باشد؛ و 65 درصد از مادران در طول دوران بارداری وزن گیری طبیعی، 17 درصد وزن گیری کم تر از حد طبیعی، و 18 درصد نیز وزن گیری بالاتر از حد طبیعی را تجربه نموده اند. از میان متغیرهای دموگرافیک و زمینه ای، دارا بودن بیمه درمانی پایه، نوع بیمه درمانی پایه، استقراض جهت تامین هزینه های مراقبتی بارداری، شرایط وزنی پیش از اقدام به بارداری، ابتلای قبلی به بیماری قلبی و کلیوی، مواجهه با دیابت بارداری، و نیز داشتن آبریزش و خونریزی، با وزن گیری مادر در دوران بارداری ارتباط داشت (05/0>P).

شاخص وزن گیری مادران در دوران بارداری در شرایط مطلوبی قرار ندارد و عوامل متعددی به ویژه نابرابری های شغلی و مالی در ایجاد این وضعیت اثرگذار بوده اند. لذا طراحی و اجرای مداخلات بهداشتی ارتقایی هدفمند در این رابطه، ضروری به نظر می رسد.