مطالعه تنوع اکتینوباکترهای قابل کشت در غار سهولان مهاباد و ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی جدایه ها

غارها محیط های الیگوتروف و تاریکی هستند که کم تر مطالعه شده و می توانند محیط های مناسبی از نظر منبع سویه های امیدوارکننده در زیست فناوری باشند. غار سهولان یک غار با ساختار دولومیتی در 42 کیلومتری جنوب شرقی شهر مهاباد است. هدف این پژوهش بررسی تنوع اکتینوباکترهای قابل کشت در این غار و ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی آن ها بوده است.

در این پروژه، نمونه های مختلف از خاک، آب، کف، دیوار و سقف غار و هم چنین بی مهرگان غار سهولان به منظور جداسازی اکتینوباکترها جمع آوری شد. برای تسهیل جداسازی، نمونه های جمع آوری شده تحت سه پیش تیمار (سانتریفیوژ کردن، خشک کردن و گذاشتن در مایکروویو) و یک تیمار آنتی بیوتیکی قرار گرفت و نمونه ها در ده محیط جداسازی متفاوت کشت شد. هم چنین جدایه ها از نظر تولید مواد ضدمیکروبی علیه ده باکتری و قارچ غربال شدند.

از 13 نمونه به دست آمده از غار سهولان 8 ا کتینوباکتر شامل جنس های Streptomyces، Micromonospora وLysinibacter  جدا شدند. سویه ویژه Lysinibacter sp. UTMC 3606 ، 3/99 % شباهت به Lysinibacter cavernae، داشته است که در سال 2015 به عنوان گونه جدید از یک غار در چین جدا شده است. از 8 جدایه به دست آمده از 8  جدایه اکتینوباکتریایی حاصل از غار سهولان هامپوییل 5 جدایه دارای فعالیت ضدمیکروبی بودند که از این میان 3 جدایه متعلق به جنس Streptomyces و 2 جدایه متعلق به جنس Micromonospora بوده است. 3 جدایه علیه Staphylococcus aureus  و Micrococcus luteus  فعالیت داشتند. یک جدایه علیه Escherichia coli TolC  فعالیت داشت.  فعالیت ضدمیکروبی علیه سویه Bacillus subtilis UTMC1464  در 1 جدایه دیده شد. 3 جدایه نیز فعالیت علیه Candida albicans UTMC5055  نشان دادند. جدایه Micromonospora sp. UTMC3322 بیش ترین فعالیت ضدمیکروبی را علیه S. aureus ،M. luteus  و C. albicans  فعالیت نشان داد.

مقایسه نتایج به دست آمده با نتایج مطالعه های دیگر انجام شده در مورد غارهای ایران نشان می دهد که غارها محیط های ارزشمندی برای مطالعه های تنوع زیستی و جداسازی اکتینوباکترها هستند، ولی غارهای بکر بیش تر ترجیح داده می شود. تنوع اکتینوباکتریایی در غار سهولان نسبت غار هامپوییل کم تر بوده، ولی فعالیت زیستی جدایه ها بیش تر بوده است. مطالعه بر غارهای توریستی مانند غار سهولان می تواند موضوع مناسبی برای بررسی تاثیر انسان و توریسم بر تنوع زیستی غارها باشد.