بررسی تاثیر آموزش به همراه بر اساس نظریه بندورا، بر خودکارآمدی زایمان مادران باردار در شهر مشهد طی سال 1397

خودکارآمدی طی زایمان ارزیابی فرد از توانایی اش برای مقابله با استرس و اجرای رفتارهای ضروری، به ویژه در مقابله با درد زایمان است. زنانی که در بارداری از حمایت نزدیکان خود بهره مند می شوند، احساس توانایی بیشتری دارند. درباره پیامد مشارکت دادن همراه در آموزش های حین بارداری و یا حضور آنان طی فرایند زایمان، یافته های ضدونقیضی وجود دارد؛ بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش به همراه بر اساس نظریه بندورا بر خودکارآمدی مادر باردار طی زایمان انجام شد.

این کارآزمایی بالینی تصادفی در سال 1397 بر روی 60 مادر باردار نخست زای مراجعه کننده به بیمارستان ام البنین مشهد انجام گردید که به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی، در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. کلاس آمادگی زایمان برای گروه کنترل در 8 جلسه 90 دقیقه ای، به صورت شفاهی و عملی برگزار گردید. برای گروه مداخله علاوه بر این، جلسات آموزشی بر اساس نظریه بندورا، مشتمل بر دو جلسه مشترک برای همراه و مادر و دو جلسه به تنهایی برای همراه برگزار شد. پیش و بلافاصله پس از پایان آموزش، پرسش نامه ویژگی های دموگرافیک و خودکارآمدی زایمان (لوی، 1993)، از سوی دو گروه تکمیل گردید. داده ها با استفاده از آزمون های تی مستقل، آزمون تی زوجی، من ویتنی و ویلکاکسون در نرم افزار SPSS vol.16 تحلیل شد. سطح معناداری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته های پژوهش: 

میانگین سن مادران گروه مداخله 3/8±7/26 و گروه کنترل 9/5±3/28 سال بود. نسبت همراه با مادر در بیشتر موارد، خواهر بود (3/73 درصد). پیش از مداخله، میانگین خودکارآمدی زایمان در گروه مداخله 3/22±5/82 و در گروه کنترل 4/32±5/87 بود (P=0.492، آزمون تی مستقل). پس از مداخله، میانگین خودکارآمدی زایمان در گروه مداخله 5/18±4/132 و در گروه کنترل برابر با 4/26±2/115 شد (P=0.006، آزمون من ویتنی). خودکارآمدی زایمان پس از مداخله در مقایسه با قبل، در گروه مداخله 3/31±9/49 و در گروه کنترل 5/29±7/27 افزایش داشت (P=0.007، آزمون من ویتنی). در مقایسه درون گروهی، در گروه مداخله تفاوت پس با پیش از مداخله، معنی دار بود (0.001>P، آزمون ویلکاکسون)؛ همچنین در گروه کنترل تفاوت پس با پیش از مداخله معنی دار بود (0.001>P، آزمون تی زوجی).

آموزش به همراه بر اساس نظریه بندورا بر خودکارآمدی مادر باردار در زایمان تاثیر دارد. استفاده از آن به عنوان یک روش آموزشی به منظور آمادگی برای زایمان پیشنهاد می گردد.