بررسی مرگهای به دنبال جراحی های اورچانس و انتخابی (الکتیو) ارجاع شده به سازمان پزشکی قانونی کشور در سالهای 1381-1380

یکی از وظایف پزشکی قانونی، بررسی مرگهای حین عمل جراحی یا مدت کوتاهی پس از آن و یا در حین اعمال تشخیصی تهاجمی یا بیهوشی است.
این مطالعه بر روی 400 متوفی که به دنبال جراحی (پس از معاینه و کالبدگشایی و آزمایشات سم شناسی) به سازمان پزشکی قانونی کشور ارجاع شده بودند انجام گرفت.
بیشتر مرگها (21%) در گروه سنی 29-20 سال و در مردان (84%) رخ داده بود. خونریزی زیر سخت شامه (34.8%) شایعترین علت عمل جراحی بود و خونریزی اپیدورال (11.8%)، پارگی کبد و احشای داخل شکمی و پارگی روده در ردیف های بعدی قرار داشتند. در 91.8% موارد، فوت به دنبال اعمال جراحی اورژانس و در 8.2 درصد به دنبال اعمال جراحی انتخابی (الکتیو) رخ داده بود. بیشترین فراوانی فوت در جراحی های اورژانس مغز و اعصاب (58%) و جراحی های عمومی (33.6%) بود. بیشترین فراوانی فوت در جراحی های انتخابی مغز و اعصاب (45.5%) و جراحی های ارتوپدی (30.3%) بود. بیشترین موارد مرگ در موارد اورژانس و انتخابی به ترتیب در 68.9 درصد و 60.6 درصد موارد در مراکز درمانی دولتی به وقوع پیوسته بود. در این مطالعه تنها 14 مورد (3.5%) فوت حین عمل جراحی رخ داده بود. در 84.3% مورد فوت به دنبال صدمات اجسام سخت، 5.5% به دنبال صدمات اجسام تیز و برنده و 10.2% به دنبال بیماری اولیه رخ داده بود. در مجموع شایعترین علت مرگ ضربه مغزی به دنبال صدمات اجسام سخت بود (49%).
در این مطالعه علت اصلی عمل جراحی، خونریزی بین پرده های مغزی بود (44.6%)، اما در مطالعات مشابه خارجی بیشترین علت عمل جراحی، بیماری های دستگاه گوارش و بیماری های قلبی و عروقی بود که احتمالا بالا بودن آمار تصادفات در ایران در این اختلاف موثر است. در این مطالعه فقط در 9 درصد موارد، علت فوت عوامل جراحی و بیهوشی بود در حالیکه در مطالعات مشابه خارجی در 29.2 درصد موارد، مرگ به علت عوامل جراحی و بیهوشی رخ داده بود. این مساله می تواند به علت عدم ارجاع متوفی برای اتوپسی و بررسی های بیشتر باشد.