سازوکار واکنش ذهنی شهروندان به هوشمندی شهرها، موردکاوی شهر تهران

فناوری نوین اطلاعات و ارتباطات در حال ورود به اجتماعات انسانی است. همواره شهرها از پیامدهای نامطلوب رنج می برند. ازاین رو نهادها و شیوه های مدیریت و حاکمیت قدیمی با جهان پیچیده و به سرعت در حال تغییر در جامعه اطلاعاتی در تضاد هستند. بسیار دور از ذهن به نظر می رسد که بتوان با اتکا به شیوه های گذشته، طراحی، برنامه ریزی و مدیریت شهرها را انجام داد، ازاین رو مهم ترین راهکار برای حل مشکلات شهری در عصر جدید، انتخاب رویکرد شهر هوشمند است که با هدف به کارگیری فناوری های نوین در عرصه های مختلف محیط شهری پا به عرصه جهانی گذاشته است و می توان اذعان داشت که تاثیرات حاصل از آن در همه ابعاد شهری جلوه گر است. شهرها به طور ذاتی با چالش های پیچیده و گسترده ای که به هم مرتبط اند، مواجه هستند. در این میان رشد شتابان شهرها متناسب با ظرفیت گسترش زیرساخت هایشان نیست و فشار فزاینده ای به زیرساخت های شهری تحمیل می کند. بعبارتی فراتر از ظرفیت ها و قابلیت های آن ها است. هدف کلی این پژوهش تبیین ضرورتها و الزامات شهر برای هوشمند شدن در ابعاد مختلف و همچنین ارایه راهبردها واقدامات مقتضی برای حرکت به سمت شهر هوشمند می باشد. در این پژوهش شش مولفه شهر هوشمند (اقتصاد، مردم، حکمرانی، محیط زیست، حرکت و زندگی هوشمند) در قالب 42 شاخص از منظر ذهن شهروندان تهرانی در شهر تهران بررسی و رتبه بندی می گردد؛ لذا ابتدا تعداد 389 پرسش نامه حاوی سوالاتی جهت دریافت نظر شهروندان تهرانی در مورد شهر هوشمند تهران توسط آن ها تکمیل شده و سپس با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و به کارگیری نرم افزار Spss و آزمون فریدمن، تجزیه وتحلیل و رتبه بندی شاخص ها انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که کلیه ضرورت هایی که در دنیا شهرها را به سمت رهیافت های هوشمند سوق داده است در تهران نیز مصداق دارد؛ به طور کلی رتبه های 1 تا 6 مربوط به مولفه های اقتصاد و زندگی هوشمند بوده که بیانگر این واقعیت است که مسایل اقتصادی و معیشتی مردم و نیز چالش های مربوط به کیفیت زندگی باعث شده تا اولویت های اصلی هوشمندسازی شهر تهران از نگاه شهروندان بر این دو شاخص متمرکز شود. بنابراین به نظر می رسد که لزوم توجه برنامه ریزان و مدیران شهری به ظهور همه ابعاد هوشمندسازی باید در اولویت قرار گیرد.