همکاری با حکومت جائر از منظر سیدبن طاووس و ابن فهد حلی

مدرسه کلامی حله، از کانون های علمی شیعی به شمار می رود که در خلال قرن های ششم تا هشتم، علمای بسیاری در آن بالیدند. سید بن طاووس (م 665) و ابن فهد حلی (م 841)، دو تن از متکلمان در مدرسه حله هستند. حیات آن ها در دو برهه زمانی متفاوت بود؛ به گونه ای که سید بن طاووس در پایان عصر خلافت عباسی و آغاز حکومت ایلخانان مغول می زیست که در اندیشه سیاسی شیعه، جایر خوانده می شدند؛ اما ابن فهد حلی حدود دو قرن بعد، در دوره ای که این حکومت های جایر متلاشی شده، حکومت های ملوک الطوایفی سر برآورده و شمار شیعیان نسبت به قبل فزونی یافته بود، متولد شد. این اختلاف زمانی سبب شد که این دو اندیشمند شیعی در عین حال که هر دو پیرو جریان فقهی - کلامی در مکتب حله بودند، اندیشه های سیاسی متمایزی داشته باشند و نوع خط مشی آنان در برخورد با حاکم جایر متفاوت باشد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است، با به کارگیری منابع کتابخانه ای و نقد گزارش های موجود در آنها، به بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی سید بن طاووس و ابن فهد حلی پرداخته ایم.