طراحی و اعتبارسنجی مقیاس شایستگی های رهبری در پزشکی

شایستگی های رهبری در پزشکی از عوامل کلیدی در ارتقا عملکرد پزشکان و نظام سلامت است. هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی مقیاس شایستگی های رهبری در پزشکی بوده است.

روش پژوهش: 

پژوهش ترکیبی حاضر با رویکرد کیفی-کمی انجام یافته است. نمونه پژوهش، در مرحله کیفی 12 نفر از مدیران پزشک و 15 نفر در مرحله ارزیابی روایی محتوایی با روش نمونه گیری هدفمند بوده، در مرحله اجرای مقدماتی پرسشنامه با روش نمونه گیری در دسترس 35 نفر و در مرحله اجرای اصلی پرسشنامه با روش تصادفی طبقه ای نسبی 306 نفر دانشجو، عضو هیات علمی و مدیر دانش آموخته پزشکی انتخاب شده است. گردآوری داده های کیفی با مصاحبه نیمه ساختاریافته و داده های کمی با پرسشنامه انجام شده است. برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل استربرگ و برای ارزیابی روایی سازه از تحلیل عاملی تاییدی با نرم افزار Smart-PLS3 استفاده شده است. برای ارزیابی اعتبار داده های کمی از شاخص روایی محتوایی، نسبت روایی محتوایی، ضریب آلفای کرونباخ، روایی همگرا و شاخص های برازش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. برای ارزیابی اعتبار داده های کیفی پژوهش از معیارهای قابل قبول بودن، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تاییدپذیری با استفاده از تثلیث استفاده شده است.

شایستگی ها و سنجه های پرسشنامه از طریق کدگذاری متون مصاحبه ها در 17 شایستگی و 123 مفهوم استخراج و در 101 گویه به پرسشنامه تبدیل شد. روایی محتوایی 100 گویه معتبر بوده است. نتایج تحلیل عاملی نشان داد بار عاملی 99 گویه معتبر می باشد و مولفه های 17 گانه، سازه شایستگی های رهبری را تبیین می کنند. بر اساس شاخص های برازش مدل، مقیاس سنجش شایستگی های رهبری در پزشکی در 17 مولفه و 99 گویه معتبر می باشد. این مولفه ها شامل ادراک و مدیریت برداشت، اخلاق حرفه ای، مدیریت تعارض، حل مسیله، انضباط، سازمان غیررسمی، مهارت های ارتباط عمومی، مهارت روابط بین فردی، گوش دادن، مدیریت فرهنگی، فرهنگ حرفه ای، نوآوری و خلاقیت، انگیزش، هوش هیجانی، مدیریت تغییر، مدیریت احساس، مدیریت مشارکتی می باشند.

توجه به برنامه درسی شایستگی های رهبری در آموزش های پزشکی و کاربرد این مقیاس، می تواند کیفیت رهبری در نظام سلامت را ارتقا دهد.