زمین شناسی، پتروگرافی و ژئوشیمی گدازه های آتشفشانی ائوسن شمال یوسف خان کندی، شمال لاهرود، استان اردبیل

محدوده مورد مطالعه، در شمال روستای یوسف خان کندی و شمال شهرستان لاهرود (استان اردبیل) واقع است. این منطقه در شمال باختری ایران واقع بوده و جزیی از پهنه ساختاری البرز-آذربایجان است که همراه با پهنه قفقاز کوچک و ارتفاعات جنوب خاوری ترکیه، ضمن برخورد پلیت عربی با اورازیا طی کوهزایی آلپ-هیمالیا شکل گرفته اند. محدوده مورد مطالعه، دربردارنده تناوبی از سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی ایوسن است که در محیط زیرآبی تا خشکی تشکیل شده اند. بخش آتشفشانی این توالی، از سنگ های ولکانوکلاستیک و جریان های گدازه تشکیل شده است. سنگ های آتشفشانی اسیدی و ایگنمبریت بصورت محلی برونزد دارند. طبق مطالعات پتروگرافی، گدازه های آتشفشانی یوسف خان کندی شامل انواع پیکروبازالت، بازالت، تفریت بازانیت، تراکی بازالت، بازالتیک تراکی آندزیت، فنوتفریت، تفروفنولیت، تراکی آندزیت و تراکیت هستند. بافت میکروسکوپی غالب در این گدازه ها فیریک است. اکثر نمونه ها تمایل انتقالی تا پتاسیک و تعداد کمی نیز روند سدیک نشان می دهند. روند انتقالی در تعداد قابل توجهی از نمونه های مورد مطالعه ممکن است ناشی از آمیختگی ماگماهای پتاسیک و سدیک باشد. تغییرات در نمودارهای دوتایی هارکر دلالت بر اهمیت تفریق ماگمایی در ژنز این سنگ ها را دارد. الگوهای بهنجارشده عناصر نادر خاکی و نمودارهای عنکبوتی، دارای نسبت های بالای LREE/HREE هستند که ممکن است ناشی از ذوب بخشی گوشته غنی شده (از جمله آستنوسفر) و یا گوشته دگرسان بوده باشد که در مناطق برخوردی و کمان قاره ای گزارش شده اند. در نمودارهای تکتونوماگمایی، بیشتر گدازه های آتشفشانی مورد مطالعه، در قلمروی حاشیه فعال قاره ای و تعدای نیز در محدوده  درون صفحه ای قرار می گیرند. به نظر می رسد که به دنبال همگرایی و برخورد صفحه عربستان با اوراسیا از کرتاسه بالایی و فرورانش رو به شمال پوسته اقیانوسی نیوتتیس طی ایوسن، موجب شده است تا گوشته لیتوسفری زیرقاره که پیشتر توسط مولفه های فرورانشی غنی شده بود، دچار ذوب بخشی گردد. این احتمال وجود دارد که گدازه های آتشفشانی ایوسن منطقه یوسف خان کندی در یک پهنه کششی پسابرخوردی فوران کرده باشند.