بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پذیرش بی قیدوشرط خود و انگیزه پیشرفت دختران 14تا17ساله مناطق محروم شیراز با تجربه خشونت در رابطه صمیمانه با جنس مخالف

محرومیت اقتصادی-اجتماعی از اشکال بسیار مهم ناتوانی اجتماعی است. سلامت روان دختران نوجوان مناطق محروم تحت تاثیر وضعیت اقتصادی-اجتماعی دشوار آن ها قرار دارد. ازطرفی خشونت در رابطه صمیمانه با جنس مخالف برای دختران نوجوان محروم، عاملی آسیب زا برای سلامت جسم و روان با پیامدهای درازمدت است و دختران نوجوان محروم آمادگی لازم برای مواجهه با این چالش را ندارند؛ ازاین رو هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پذیرش بی قیدوشرط خود و انگیزه پیشرفت دختران نوجوان مناطق محروم شیراز با تجربه خشونت در رابطه صمیمانه با جنس مخالف، بود.

روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی دختران 14تا17ساله ساکن در مناطق محروم شیراز تشکیل دادند که تجربه خشونت در رابطه صمیمانه با جنس مخالف داشتند. برای شناسایی دخترانی که خشونت در رابطه صمیمانه با جنس مخالف را تجربه کرده اند، از نسخه اصلاح شده هشت ماده ای مقیاس راهکنش های تعارض (اریکسون و همکاران، 2010) استفاده شد. در ابتدا 34 دختر داوطلب واجد شرایط، به روش نمونه گیری هدفمند وارد مطالعه شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. بیست وچهار نفر از این افراد (هر گروه دوازده نفر) تا انتهای پژوهش مشارکت داشتند. گروه آزمایش طی دوازده جلسه هفتاددقیقه ای، مداخله گروهی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد را دریافت کرد؛ درحالی که برای گروه گواه در این مدت مداخله ای ارایه نشد. برای جمع آوری داده ها، پرسش نامه پذیرش بی قیدوشرط خود (چمبرلین و هاگا، 2001) و آزمون انگیزه پیشرفت (هرمنس، 1970) به کار رفت. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس در نرم افزار SPSS نسخه 22 تجزیه وتحلیل شدند. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 بود.

نتایج نشان داد، پس از حذف اثر پیش آزمون، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش پذیرش بی قیدوشرط خود (0٫011=p) و انگیزه پیشرفت (0٫002=p) دختران نوجوان مناطق محروم دارای تجربه خشونت رابطه صمیمانه با جنس مخالف موثر است؛ همچنین باتوجه به مجذور اتا، افزایش میانگین هریک از متغیرهای پذیرش بی قیدوشرط خود و انگیزه پیشرفت به ترتیب 26٫9درصد و 38درصد متاثر از مداخله با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد است.

براساس یافته های پژوهش، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش پذیرش بی قیدوشرط خود و انگیزه پیشرفت دختران نوجوان مناطق محروم شیرازی که تجربه خشونت در رابطه صمیمانه با جنس مخالف داشتند، دارای تاثیر مثبتی بود.