اثر ارتفاع بر برخی از متابولیت های ثانویه گیاه دارویی آقطی (Sambucus ebulus L.) در سه رویشگاه مختلف استان مازندران

آقطی (Sambucus ebulus L.) از گیاهان دارویی ارزشمندی است که دارای پراکنش گسترده ای در امتداد جنگل ها، کنار جاده ها و چمنزارهای شمال ایران است. به منظور بررسی تاثیر ارتفاع روی برخی ترکیبات بیوشیمیایی از جمله فنل، فلاونویید، ظرفیت آنتی اکسیدانی و کاتالاز (CAT)، گایاکول پراکسیداز (GPX)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، نمونه های گیاهی شامل اندام های برگ، ساقه، ریشه و میوه در اواخر تابستان از مناطق ساری، بابل و آمل و در ارتفاعات 100-0، 600-500 و 1000-900 متر با سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی جمع آوری شدند. نتایج حاکی از آن بود که ارتفاع و اثر متقابل ارتفاع و منطقه تاثیر معنی داری بر میزان همه متابولیت های ثانویه مورد بررسی، داشت. با افزایش ارتفاع از سطح دریا، میزان آنزیم CAT، GPX و APX افزایش داشته است. همچنین، ظرفیت آنتی اکسیدانی نیز با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش پیدا کرده است. با توجه به اینکه این ترکیبات جز مهمترین ترکیبات ثانویه گیاهان دارویی هستند، می توان نتیجه گرفت که بیشترین مقدار ترکیبات موثره گیاه دارویی آقطی در ارتفاعات بالا وجود دارد. بیشترین همبستگی بین ظرفیت آنتی اکسیدانی و فلاونویید (958/0=r) بوده، همچنین ظرفیت آنتی اکسیدانی با همه صفات مورد بررسی همبستگی معنی داری (01/0≤p و 05/0≤p) نشان داد. به طور کلی، نتایج نشان می دهد گیاه دارویی آقطی، سرشار از خاصیت آنتی اکسیدانی بوده، و می توان از آن به عنوان یک منبع گیاهی ترکیبات آنتی اکسیدانی در صنایع غذا و دارو استفاده کرد.