اثر زمان برداشت بر میزان برخی متابولیت های ثانوی و عناصر فلزی یونجه (Medicago sativa L.)

گیاهان علوفه ای به دلیل داشتن ترکیبات زیست فعال که تغذیه دام ها را تحت تاثیر قرار می دهند و نیز قابلیت درمانی آن ها برای انسان ها، مورد توجه قرار گرفته اند. امروزه در سامانه های کشت گیاهان علوفه ای، زمان مناسب برداشت برای دستیابی به عملکرد بهینه بسیار اهمیت دارد. به منظور بررسی اثر زمان برداشت (یک الی هشت هفته پس از برداشت اولیه) بر محتوای برخی متابولیت های ثانوی (فنل، فلاونویید، ایزوفلاونویید و آلکالویید) و عناصر فلزی (روی، آهن، منیزیم و منگنز) یونجه، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت این متابولیت ها و عناصر به طور قابل توجهی در زمان های مختلف برداشت محصول تغییر کرد. به طوری که محتوای فنل کل در هفته های پنجم، ششم و هفتم (به ترتیب، افزایش 37/2، 29/2 و 24/2 برابری نسبت به هفته دوم)، محتوای تام فلاونویید در هفته ششم (افزایش 89/1 برابری نسبت به هفته دوم)، محتوای ایزوفلاونویید کل در هفته ششم (افزایش 75/1 برابری نسبت به هفته اول) و محتوای آلکالویید کل در هفته های هفتم و هشتم (به ترتیب، افزایش 58/10 و 75/11 برابری نسبت به هفته اول) بیشترین مقدار بودند. همچنین میزان بیشینه عنصر آهن در هفته های پنجم و ششم و میزان بیشینه عناصر منیزیم و منگنز در هفته ششم مشاهده شدند. وجود بیشینه میزان این فیتواستروژن ها و عناصر در مراحل اواسط و اواخر گلدهی (به ترتیب، هفته های پنجم و ششم) احتمالا می تواند عامل مهمی در تعیین کیفیت علوفه و میزان بازده محصول باشد و با توجه به خواص دارویی آن ها برای انسان، این مراحل مناسب ترین زمان برداشت محصول است.