کاربرد همزمان سرکه چوب و تلقیح با قارچ های میکوریزا آرباسکولار جنس Glomus بر رشد، عملکرد و ترکیب اسیدهای چرب بالنگوی شهری در خاک های فقیر

استفاده از کودهای زیستی و تغذیه متعادل گیاه به عنوان مهم ترین عوامل حاصلخیز کننده خاک از اولویت های سیستم های کشاورزی پایدار است. به منظور ارزیابی کاربرد همزمان سرکه چوب و تلقیح با قارچ های میکوریزا آرباسکولار بر رشد و عملکرد گیاه دارویی بالنگوی شهری در    خاک های فقیر آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سال زراعی 1401-1400 اجرا شد. در این آزمایش فاکتور اول شامل سرکه چوب با سه سطح (عدم کاربرد، کاربرد دو و چهار لیتر در هکتار) و فاکتور دوم تلقیح با قارچ میکوریزا آربوسکولار جنس Glomus  (عدم تلقیح، تلقیح بذر با قارچ و تلقیح بذر + خاک با قارچ) در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که صفات ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، زیست توده، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن به طور معنی داری تحت تاثیر برهمکنش سرکه چوب و تلقیح با قارچ میکوریزا قرار گرفتند. بیشترین میزان عملکرد دانه (2038 کیلوگرم در هکتار) در کاربرد 2 لیتر در هکتار سرکه چوب تلقیح بذر با قارچ میکوریزا، درصد روغن (11/25 درصد) و عملکرد روغن (95/487 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 4 لیتر در هکتار سرکه چوب و تلقیح بذر با قارچ میکوریزا مشاهده شد. اسیدهای چرب پالمیتیک، لینولنیک، اولییک، لینولییک، پالمیتولییک و استیاریک به طور معنی داری تحت تاثیر کاربرد سرکه چوب و تلقیح با قارچ میکوریزا قرار گرفتند. در بین اسید های چرب مورد بررسی فقط اسید لینولنیک با کاربرد سرکه چوب و تلقیح با قارچ میکوریزا افزایش یافت، به طوریکه همه سطوح تیمارهای سرکه چوب، تلقیح بذر و تلقیح بذر + خاک با قارچ توانست میزان اسید لینولنیک را در مقایسه با تیمار عدم تلقیح افزایش دهد. به طورکلی، می توان نتیجه گرفت که برای حصول عملکرد دانه و روغن بالای گیاه دارویی بالنگوی شهری در خاک های فقیر، کاربرد همزمان سرکه چوب به میزان 2 لیتر در هکتار و تلقیح بذر و خاک با قارچ میکوریزا تیمار مطلوبی به شمار می رود.