بهبود رشد و صفات فیزیولوژیکی زیره سبز (.Cuminum cyminum L) با بسترهای مختلف کاشت تحت تنش عناصر سنگین در مرحله زایشی

آلودگی عناصر سنگین در خاک یک مشکل گسترده جهانی است، بنابراین جهت کاهش تجمع و اثرات منفی فلزات سنگین در گیاهان استفاده از بسترهای مختلف کاشت راهکاری موثر و اقتصادی است. به منظور بررسی بهبود رشد و صفات فیزیولوژیکی زیره سبز با بسترهای مختلف کاشت تحت تنش عناصر سنگین، آزمایشی در قالب فاکتوریل و بر پایه طرح کاملا تصادفی در سال 1401-1400 انجام گردید. عامل اول آزمایش شامل عناصر سنگین در چهار سطح (شاهد، کادمیوم، سرب و نیکل) با غلظت 50 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و عامل دوم شامل بسترهای مختلف کاشت در چهار سطح (شاهد، کود دامی، کمپوست، ورمی کمپوست) بود. نتایج نشان داد که عناصر سنگین در خاک سبب جذب و انتقال به اندام های هوایی شده است. از سوی دیگر مصرف کودهای آلی سبب کاهش معنی‏دار کادمیوم، سرب و نیکل اندام هوایی نسبت به شاهد گردید. عناصر سنگین با افزایش نشت یونی و کاهش محتوای رنگدانه‏ های فتوسنتزی، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد دانه را کاهش دادند. کود دامی و ورمی‏کمپوست محتوای کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ را به طور معنی‏داری نسبت به شاهد افزایش دادند. همچنین فعالیت آنزیم‏های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز تحت تنش عناصر سنگین افزایش معنی‏داری نشان داد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد ورمی‏کمپوست و کود دامی بهترین شرایط را برای رشد زیره سبز تحت تنش عناصر سنگین را فراهم می‏کند.