بررسی علل عدم تمایل به فرزندآوری در زوجین متاهل بدون فرزند استان ایلام در سال 1401: یک مطالعه پیمایشی

عدم تمایل برای فرزندآوری و به دنبال آن کاهش میزان باروری کل در سال های اخیر تجربه مشترک کشورهای پیشرفته و بسیاری از کشورهای درحال توسعه ازجمله ایران بوده است. آگاهی از دلایل عدم تمایل به فرزند آوری برای داشتن یک سیاست گذاری جمعیتی موثر از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا مطالعه حاضر باهدف تعیین علل عدم تمایل به فرزندآوری در بین زنان متاهل استان ایلام انجام شد.

این مطالعه توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی در سطح استان ایلام در سال 1401 انجام شد. خانوارهای بدون فرزند که تمایل به فرزندآوری نداشتند، از طریق سامانه یکپارچه بهداشت (سیب) شناسایی و وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه دلایل عدم تمایل به فرزندآوری از زن خانوار جمع آوری شد. برای مقایسه میانگین ها از آزمون تی مستقل و برای بررسی ارتباط بین متغیرهای کیفی از آزمون های کای دو و دقیق فیشر به کمک نرم افزار SPSS ویرایش 22 استفاده شد.

تعداد 752 خانوار موردبررسی قرار گرفتند. میانگین سن در زنان 2/5 ± 6/26 سال و در مردان 8/4 ± 1/31 سال بود. میانگین سن ازدواج زنان و مردان به ترتیب 0/5 ± 3/23 سال و 6/4 ± 8/27 و متوسط دوره زندگی متاهلی 6/1 ± 2/3 سال بود. نگرانی از عدم تامین آینده فرزند با 7/67 درصد، افزایش مشکلات اقتصادی زندگی با 50/60 درصد و نداشتن درآمد کافی با 58 درصد مهم ترین دلایل ذکرشده از سوی مادران برای عدم تمایل به فرزندآوری بودند. بین وضعیت سکونت به لحاظ شهری و روستایی و دو مولفه آمادگی روحی و روانی برای فرزندآوری (01/0 <p) و تداخل فرزندآوری با مسیولیت های اجتماعی (01/0 <p) ارتباط آماری معناداری مشاهده شد.

نتایج نشان می دهد مسایل اقتصادی از مهم ترین دغدغه ها برای تصمیم گیری پیرامون فرزندآوری است. در کنار استفاده از سیاست های تشویقی کارآمد بخصوص به لحاظ اقتصادی، الگوبرداری از اقدامات برتر در حوزه افزایش فرزندآوری در سایر کشورها یک راهبرد موثر خواهد بود.