اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ضایعات سیب ‎زمینی با جو بر عملکرد رشد، قابلیت هضم و فراسنجه های شکمبه ای و خونی بره های نر پرواری

استفاده از فرآورده های کشاورزی به جای دانه غلات در جیره دام های پرواری همواره به عنوان یک موضوع مهم و جذاب برای پژوهش های علمی بوده است. یکی از این فرآورده ها، ضایعات سیب ‎زمینی است که اگر به درستی با روش هایی مانند سیلو کردن عمل آوری شود می تواند با جایگزینی به جای دانه غلات مانند جو در جیره، با توجه به ارزش تغذیه ای مناسب این فرآورده، سبب بهبود عملکرد رشد دام، کاهش هزینه خوراک و جلوگیری از هدر رفت منابع خوراکی شود. لذا هدف از این پژوهش، بررسی اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ضایعات سیب ‎زمینی با جو بر عملکرد رشد، قابلیت هضم، فراسنجه های شکمبه ای و خونی بره های نر پرواری بود.

در این پژوهش از تعداد 30 راس بره نر آمیخته زل و افشار با میانگین وزن 2±26 کیلوگرم و میانگین سن 0/4±4/5/4 ماه در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 6 تکرار به مدت 90 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد (بدون ضایعات سیلو شده سیب زمینی) و تیمارهای حاوی 25، 50، 75 و 100 ضایعات سیلو شده سیب ‎زمینی جایگزین دانه جو (بر اساس ماده خشک) بودند.

تفاوت معنی داری در وزن پایان پروار (0/025=p)، افزایش وزن روزانه (0/032=p)، ماده خشک مصرفی (0/021=p) و ضریب تبدیل خوراک (0/020=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بالاترین وزن پایانی، افزایش وزن روزانه و ماده خشک مصرفی به ترتیب در تیمار حاوی 50 درصد ضایعات سیلاژ سیب زمینی مشاهده شد. نتایج قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی جیره های آزمایشی نشان داد که تفاوت معنی داری در قابلیت هضم ظاهری پروتیین خام (0/011=p) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (0/024=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بیشترین قابلیت هضم ظاهری پروتیین خام در تیمار حاوی 50 درصد ضایعات سیلاژ سیب زمینی مشاهده شد. نتایج برخی فراسنجه های سرم خون نشان داد که تفاوت معنی داری در غلظت گلوکز (0/026=p)، تری گلیسرید (0/010=p)، لیپوپروتیین با دانسیته پایین (0/010=p) و نیتروژن اوره ای خون (0/021=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. نتایج فراسنجه های تخمیر شکمبه ای نشان داد که تفاوت معنی داری در جمعیت باکتری های اسیدلاکتیک (0/039=p)، کلی فرم (0/018=p)، پروتوزوآ (0/015=p)، نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه (0/036=p)، کل اسیدهای چرب فرار (0/046=p)، اسید استیک (0/015=p)، پروپیونیک (0/023=p)، بوتیریک (0/016=p)، والریک (0/020=p) و ایزووالریک (0/011=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بالاترین جمعیت باکتری های اسیدلاکتیک در تیمار حاوی 100 درصد، پایین ترین جمعیت کلی فرم در تیمار حاوی 75 درصد، بالاترین جمعیت پروتوزوآ در تیمار حاوی 100 درصد و بالاترین غلظت کل اسیدهای چرب فرار در تیمار حاوی 50 درصد سیلاژ ضایعات سیب زمینی مشاهده شد.

نتایج کلی پژوهش حاضر نشان داد که عملکرد رشد، قابلیت هضم ظاهری، غلظت کل اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه و جمعیت باکتری ها و پروتوزوآ با مصرف سطح 100 درصد سیلاژ ضایعات سیب زمینی بهبود یافت.