ویژگیها و شاخصه های سبکی چنیسرنامه (متنی از قرن یازدهم) بر اساس شاخصه های زبانی، ادبی و فکری

منظومه «چنیسرنامه» اثر ادراکی بیگلاری یکی از شاعران سده یازدهم هجری است. این اثر مانند دیگر منظومه های غنایی، با درونمایه عشق زمینی و عرفانی، اگرچه تحت تاثیر خسرو و شیرین نظامی سروده شده است، خالی از خلاقیتهای سبکی و فردی شاعرانه نیست. این منظومه تا کنون بلحاظ سبکی مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. در این جستار، ضمن معرفی این اثر، هدف اصلی بررسی ویژگیهای زبانی، ادبی و فکری آن میباشد.

این پژوهش به روش گردآوری داده ها و اطلاعات کتابخانه ای با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تمام اشعار منظومه چنیسرنامه در حدود هزار بیت است.

ادراکی بیگلاری سراینده منظومه چنیسرنامه با الگوبرداری از منظومه خسرو و شیرین نظامی سعی در پرداخت داستان عاشقانه ای در فضای داستانی ادبیات غنایی هند دارد. شاخصه های سبکی این اثر با وجود آنکه در قرن یازدهم به رشته نظم درآمده است، برخی ویژگیهای سبک عراقی را در خود منعکس ساخته است.

در سبک زبانی ادراکی، از لغات ساده، بدون تعقید، کلمات عربی و هندی، آرایه هایی مانند تشبیه، کنایه، تکرار، واج آرایی، جناس، اغراق، و تلمیح در حد بسیار ساده و قابل فهم استفاده شده است. سبک زبانی این اثر ساده، زودفهم و به دور از تعقید و پیچیدگیهای خاص و استعارات غریب و دور از ذهن است. ادراکی در سبک فکری و توصیف صحنه های عاشقانه بسیار به نظامی توجه داشته است؛ گرچه رگه هایی از درونمایه مذهبی و عرفانی را در پایان بندی داستان در خصوص عدم دلبستگی به دنیا و دوری از هوی و هوس و عشقهای ناپایدار میتوان مشاهده نمود.