تحلیل تمدنی و صورت بندی مسئله «نظم» در جهان اسلام

جهان اسلام در دو قرن اخیر همنشین «آشوب» بوده است. ناامنی، بی نظمی و بحران مداوم اصلی ‎ترین نشانگان آشوب در جهان اسلام است. تمرکز پژوهش حاضر بر مقوله نظم در جهان اسلام است (مسیله). پژوهش حاضر به این پرسش می ‎پردازد که اگر نظم در گستره یک منطقه‎ جغرافیایی مشخصی- نظیر غرب آسیا و یا یک گستره وسیع ‎تر نظیر جهان اسلام- را با استفاده از سطح تحلیل تمدن مورد ارزیابی قرار دهیم، چه صورت‏ بندی از مقوله «نظم» ارایه می ‎دهد؟ (سوال) به نظر می رسد سطح تحلیل تمدنی در سیاست بین ‎الملل در تقسیم مناطق جهان، طرح جدیدی ارایه می دهد و آن را از دوگانه سطح تحلیل جهانی و سطح تحلیل منطقه ‎ای عبور می دهد (فرضیه). از این رو پویش های درون نظام بین الملل را بر اساس ارایه صورت ‎بندی جدیدی از نظم، قواعد شکل گیری آن و منابع موثر در تشکیل آن تبیین می کند. در این پژوهش بر اساس روش تحقیق بنیادی و سطح تحلیل تمدنی (روش)، نظم در جهان اسلام را با توجه به ظهور اشکال مختلف تمدن های اسلامی (و یا جریان های تمدنی) در درون جهان اسلام تحلیل کرده و پویش های رفتاری (همگرا/ واگرا) را بر اساس تقسیم بندی هایراراشیک تمدنی در جهان اسلام تبیین می کند (یافته ها).