سنتزپژوهی چالش های ارتباطات سلامت در شرایط پاندمی کووید 19

 ارتباطات سلامت یک حوزه میان رشته ای است که پیوند دهنده دو حوزه مجزای رسانه و سلامت به شمار می آید. ارتباط این دو حوزه دو سویه است و رسانه ها به معنای عام با ماهیت و کارکردی دوگانه متضاد و متناقض می توانند باعث آگاهی بخشی، معرفت افزایی و امید بخشی در پاندمی ها یا از سوی دیگر باعث گسترش اطلاعات نادرست، وحشت، ترس و اضطراب شوند. بر این اساس، هدف این مقاله شناسایی چالش های ارتباطات سلامت در شرایط پاندمی و به طور اخص بحران ویروس کرونا است.

 جهت دست یافتن به این مهم، سنتزپژوهی تحقیقات خارجی و داخلی انجام شده در بازه زمانی 2020 تا 2023 میلادی و 1399 تا 1401 شمسی در خصوص پاندمی کرونا انجام گرفته شده است. حجم نمونه براساس نمونه گیری نظری، 19 مقاله (8 مقاله خارجی و 11 مقاله داخلی) و با توجه به اشباع اطلاعات تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها با توجه به مساله اصلی پژوهش از روش کدگذاری موضوعی استفاده شده که طی سه مرحله «کدگذاری باز»، «کدگذاری محوری» و «کدگذاری انتخابی» تحلیل شده است.

 نتایج تحقیق حاصل از سنتزپژوهی تحقیقات انجام گرفته حاکی از شناسایی 4 چالش اصلی «اینفودمی، ضریب پایین سرمایه اجتماعی، کژکارکرد شبکه های اجتماعی و سیاسی- امنیتی شدن سلامت» در حوزه ارتباطات سلامت در ایران است.

 با توجه به چالش های موجود و سنتزپژوهی حاصل از تحقیقات خارجی می توان پیشنهاد داد که از یک سو «شفافیت و آنی بودن اطلاعات» و از سوی دیگر «همدلی و اعتماد مردم» در منظومه ارتباطات سلامت و پاندمی کرونا لحاظ گردد. شایان توجه است که این مقولات بر اساس تجربه موفق کشورهای دیگر ارکان اصلی موفقیت در ارتباطات سلامت و ارتباطات بحران در زمان پاندمی کرونا استخراج شده و قابل اجرا در شرایط پاندمی های احتمالی آتی خواهد بود.